İş Hukuku / Online Test-9 (Toplu İş Hukuku)

Kuruluşların kendi organları tarafından yapılan denetime iç denetim denir.

Teşmil kararı vermeden önce Cumhurbaşkanı, Yüksek Hakem Kurulunun görüşünü almak zorundadır. Yüksek Hakem Kurulu on beş gün içinde görüşünü bildirecektir.

Her ne sebeple olursa olsun sona eren toplu iş sözleşmesinin bireysel iş sözleşmesine ilişkin hükümlerinin yenisi yürürlüğe girinceye kadar iş sözleşmesi hükmü olarak devam etmesine toplu iş sözleşmesinin ard etkisi adı verilir.

Erteleme süresinin sonunda anlaşma sağlanamazsa, altı işgünü içinde taraflardan birinin başvurusu üzerine uyuşmazlık Yüksek Hakem Kuruluca çözülür. Aksi takdirde işçi sendikasının yetkisi düşer (m.63/3).

6356 sayılı Kanununun 25. maddesi ikinci fıkrası hükmüne göre, işverenler çalışan işçilerin sendikaya üye olup olmamalarına göre bir ayırım yapamazlar. Ancak, aynı fıkrada “Ücret, ikramiye, prim ve paraya ilişkin sosyal yardım konularında toplu iş sözleşmesi hükümleri saklıdır” ifadesi bulunmaktadır. Bu ifadeden anlaşılması gereken, işverenlerin ücret, ikramiye, prim ve paraya ilişkin sosyal yardım konuları dışında, bir diğer deyişle parasal hükümler dışında işçiler arasında ayırım yapamayacak olmalarıdır. Parasal hükümler dışında kalan idari hükümler açısından işçilere eşit davranılması gerekir. Çalışma düzenine ilişkin olan işin sevk ve dağıtımı, işçilerin mesleki ilerlemesi, disiplin hükümleri, işyeri ve iş güvenliği ile ilgili kurallar, işe giriş-çıkış saatleri, ara dinlenmeleri, servis araçlarından yararlanma konuları bu konuda örnek olarak gösterilebilir.

Lokavtın unsurları şunlardır: • İşçilerin topluca işten uzaklaştırılmaları, • İşten uzaklaştırmanın işyerinde yürütülen faaliyetin tamamen durmasına yol açacak nitelikte olması, • İşten uzaklaştırmanın işverenin veya bir kuruluşun verdiği karara uyularak gerçekleştirilmesidir.

Grev kararının uygulanacağı tarih, işçi sendikasınca, karşı tarafa tebliğ edilmek üzere bir örneği görevli makama ve kendisi de notere tevdi edilmelidir.

Toplu iş sözleşmelerinin işçi tarafı, işçi sendikalarıdır. İşçiler, sendikalı olmadıklarında toplu iş sözleşmesi yapamazlar. İşveren tarafı ise işveren veya işveren sendikası olabilir.

Grevin maddi ve manevi iki unsuru vardır. Grevin maddi unsuru, işçilerin işi bırakmaları; grevin manevi unsuru ise işçilerin aralarında anlaşmaları veya bir kuruluşun kararına uymalarıdır.

Anayasa’nın 53. maddesinde işçi ve işverenlere çalışma koşullarını serbestçe belirleme hak ve yetkisi tanınmıştır. Toplu iş sözleşmesi özerkliği ya da sosyal özerklik olarak da adlandırılan bu yetkiye dayalı olarak, işçi sendikaları ile işveren sendikaları ya da sendika üyesi olmayan işverenler, toplu iş sözleşmeleri ile bu şekilde bir hak tanınmasının amacına ve kanunların emredici hükümlerine aykırı olmamak kaydıyla çalışma koşullarını serbestçe belirleyebilmektedir.