3-Hak Kavramı-Ayni Hak Nedir?

HAK KAVRAMI

Hak, hukuk düzenince korunan menfaattir. Haklar çok çeşitli açılardan gruplandırılabilir.

1. Nispi (şahsi) Haklar
2. Mutlak Haklar

Kişiler Üzerinde	Mallar Üzerinde
Kişilik Hakkı	Maddi (Eşya) – Ayni Haklar
Velayet Hakkı	Gayri Maddi – Fikri ve Sınai Haklar
Vesayet Hakkı

Nispi haklar: Sadece hukuki ilişkinin tarafları arasında hak ve borç ilişkisi doğuran, ileri sürülebilen, bu nedenle dışa karşı açıklanması gerekmeyen haklardır. Örn. Satım sözleşmesinden doğan alacak hakkı nispidir.

Mutlak Haklar: kişiler ve mallar üzerinde kurulabilir.

• Kişiler üzerindeki mutlak hakların en önemlisi kişilik hakkıdır. Kişilik hakkı içeriğinde yaşama hakkını, vücut bütünlüğünü, şeref, namus, haysiyet vb. bulundurmaktadır.
• Gayri maddi mallar; patent, marka gibi gayri maddi değeri olan, cismani olmayan fakat üzerinde mutlak hakkımızın olduğu mallardır. Fikri ve sınai haklar kendine özgü bir mutlak hak niteliği taşır.
• Ayni haklar, eşya üzerinde kurulan mutlak haklardır.

AYNİ HAK NEDİR?

    AYNİ HAKLARIN TEMEL ÖZELLİKLERİ    

• Eşya üzerinde kurulur
• Eşya üzerinde doğrudan hâkimiyet sağlar.
• Herkese karşı ileri sürülebilir ve herkes buna uymakla yükümlüdür.

Ayni hakların dış dünyaya açıklanması:

    Ayni Hak Kavramını Açıklayan Görüşler   

1) Klasik Görüş
Bir şey üzerinde doğrudan doğruya hakimiyet sağlayan hak olarak nitelendirilmektedir. Bu görüşe göre ayni hak, hak sahibi ile eşya arasında doğrudan doğruya bir ilişki sayılmaktadır.

2) Şahısçı Görüş
Bir şey üzerinde herkese karşı ileri sürülebilen hak olarak nitelenirilmektedir. Bu görüşü kabul edenlerin bir kısmı, ayni hakkı hak sahibi ile bunun dışındaki bütün kişiler arasında bir ilişki saymaktadır. Bunlara göre ayni hak,sahibine karşı diğer bütün kişileri olumsuz bir borç; bu hakkı ihlal etmeme borcu altına sokan bir ilişkidir.

3) Birleştirici Görüş
Bugün Türk hukukunda hakim olan ve yukarıdaki iki görüşü birleştiren görüştür. Buna göre, “bir kimseye bir şey üzerinde doğrudan doğruya hakimiyet sağlayan ve bu sebeple herkese karşı ileri sürülebilen hak”tır.

Eşya Hukuku Bazı Ders Özetleri

• 1-Eşya Nedir? Eşya Hukukunun Konuları
• 2-Eşya Türleri Nelerdir?
• 3-Hak Kavramı-Ayni Hak Nedir?
• 4-Ayni Haklara Hakim Olan İlkeler Nelerdir?

Eşya Hukukunun Diğer Ders Özetleri İçin Tıklayınız.