ZİLİYETLİK NEDİR?
- Ziliyetlik bir hak değildir. Fiili bir durumdur. Anlaşılması çok önemlidir. Hırsızında, gerçek malikinde arasında fark yoktur.
- Medeni kanunu 973/I bir şeyin üzerinde fiili hakimiyeti bulunan kimse, onun ziliyetidir.
- Fiili hakimiyet eşyanın üzerinde, yanında yakınında bulundurulması şeklinde anlayabiliriz.
Örn: A 3 paket eroini getirdi ve B nin haberi olmadan B nin çantasına koydu. Burada B nin hakimiyeti vardır. Fakat B ziliyetmidir? Ziliyetliğin olabilmesi için sadece fiili hakimiyetin olması tek başına yetmez. Ayni zamanda ziliyetlik iradeside olması gerekir. Örneğimizde B nin iradesi yoktur. O yüzden ziliyet değildir.
– Ziliyetliğin 2 unsuru vardır. 1-) Fiili hakimiyet 2-) ziliyetlik iradesi
Ziliyetliğin Temel işlevi Nedir?
- 1-) Taşınırlarda ayni hak açıklama işlevini görür.
- 2-) Taşınırlarda ayni hakların kazanılmasını sağlar. Örn: A kalemini 5 liraya B ye satmak istediğini söyler. B de kabul eder. Burada A ile B arasında satış sözleşmesi kuruldu. Borçlandırıcı bir işlemdir. Ziliyetliğin devri ile tasarruf işlemi yapılmış olur.
- 3-) Taşınırlarda ziliyetlik ayni hakka karine teşkil eder. Adi bir karine teşkil eder.
- 4-) ziliyetlik hem taşınırlarda hemde taşınmazlarda özel koruma yolu sağlar.
- 5-) ziliyetlik de hem taşınırlarda hem taşınmazlarda kazandırıcı zamanaşımı gerçekleştirmesi Malik Sıfatı ile ziliyetliğe bağlanmıştır.
- 6-) Kadastro kanununda taşınmazlar bakımından ziliyetliğe çok önemli bir işlev verilmiştir.
Farazi Ziliyetlik İradesine Örnek: G nin erkek arkadaşı G ye bir kolye aldı. Haberi olmadan çantaya koydu. Fiili hakimieti vardır. Haberi olsaydı ziliyetlik iradeside olacaktı. Dolayısı ile G nin Farazi iradesi vardır. Kolyenin ziliyeti olur.
Ziliyetin Hukuki Niteliği Nedir?
3 görüş vardır.
- 1-) Bir hak kabul eden görüş.
- 2-) Fiili durum kabul eden görüş.
- 3-) Hukuki durum olarak nitelendiren görüş.
Ziliyetliğe konu olan şeyler: Eşya, eşya niteliği taşıyan doğal güçlerdir.
Örn: AVM lerde yürüyen merdiven ve asansörleri çıkardığımızı düşünürsek. 2. Ve 3. Kattakiler nasıl kullanacak? O halde bunlar bütünleyici parçalardır. AVM ye ziliyet olan kişiler bunlara da ziliyetdir.
İhya edilen devlet araziside ziliyetin konusu olabilir. (ihya: kulanılmayan taşlık araziyi, kullanılabilir hale getirmedir.)
