4-Ayni Haklara Hakim Olan İlkeler

- Okuma süresi: 2dk, 5sn

AYNİ HAKLARA HAKİM OLAN İLKELER

1- Belirlilik (muayyenlik) ilkesi,
2- Kamuya açıklık (alenilik) ilkesi,
3- İnancın korunması ilkesi,
4- Sınırlı sayı ve tipe bağlılık ilkesi,
5- Hak düşürücü süre veya zamanaşımı işlememesi ilkesidir.

1) Belirlilik ilkesi;
Bir ayni hakkın konusu ancak belirli bir şey olabilir.

2) Kamuya açıklık ilkesi;
Ayni hak eşya üzerinde bir hakimiyet sağladığı ve herkese karşı ileri sürülebildiği için, hakkın varlığını herkese açıklayacak bir görünüşe ihtiyaç vardır. Ancak böylecedir ki ayni hakkı ihlal etmeme yükümü altında olan herkes, ayni hakkın varlığını ve sahibinin kim olduğunu anlayabilsin. Taşınır mallarda zilyetlik kamuya açıklık sağlarken, taşınmazlarda bu ilkeyi tapu kütüğü sağlar.

3) İnancın korunması prensibi;
Ayni haklar taşınırlarda zilyetlik, taşınmazlarda tapu sicilindeki kayıtla kamuya açıklanmaktadır. Ancak açıklanan durum ile gerçek birbirinden farklı ise ve üçüncü kişiler açıklanan duruma güvenerek mal üzerinde ayni hak kazanırlarsa, Medeni Kanun taşınmazlarda mutlak olarak inancı korumuş, taşınırlarda ise ortalama bir çözüm tarzı benimsemiştir.

4) Sınırlı sayı ve tipe bağlılık prensibi;
Ayni haklar kanunda sınırlı sayıda düzenlenmiş bulunup ancak bu sınırlı sayıda sevk edilen ayni haklar kurulabilir. Buna “sınırlı sayı” (numerus clausus) prensibi denir. Medeni Kanunun kabul ettiği ayni hak tipleri; mülkiyet, irtifak, rehin ve taşınmaz yüküdür. Zilyetlik ise bir ayni hak değildir.

5) Hak düşürücü süre ve zamanaşımı işlememesi ilkesi;
Medeni Kanun ayni haklarda ne bir zamanaşımı ne de bir hak düşürücü süre belirlemiş değildir.

Eşya Hukuku Bazı Ders Özetleri