2-Eşya Türleri Nelerdir?

- Okuma süresi: 6dk, 47sn

Hey! Hey! gel beraber çalışalım.. Ne dersin? Tıkla videoya..

EŞYA TÜRLERİNİN AYRIMLARI

Taşınır Eşya – Taşınmaz Eşya
Misli Eşya – Misli Olmayan Eşya
Tüketilebilen Eşya – Tüketilemeyen Eşya
Bölünebilen Eşya – Bölünemeyen Eşya
Alışverişe Konu Olabilen Eşya – Alışverişe Konu Olamayan Eşya
Sahipli Eşya – Sahipsiz Eşya
Özel Mülkiyete Tabi Eşya – Kamu Malları
Basit Eşya – Bileşik Eşya

1.TAŞINIR EŞYA – TAŞINMAZ EŞYA

Özünde herhangi bir değişiklik olmaksızın bir yerden bir başka bir yere kendi gücüyle, motor gücüyle, insan eliyle taşınabilen her türlü eşya taşınır; taşınamayan eşya ise taşınmazdır.

Eşya hukuku anlamında hayvanlar, gemi taşınır eşya niteliği taşımaktadır. Taşınmazlar bakımından kanun nelerin taşınmaz olduğunu tek tek saymıştır. TMK m. 704 taşınmaz mülkiyetinin konusu:

Arazi
Tapu kütüğünde ayrı sayfaya kaydedilen bağımsız ve sürekli haklar
Kat mülkiyeti kütüğüne kayıtlı bağımsız bölümler

Binalar; arazinin bütünleyici parçalardır, arazinin maliki kimse arazinin altındaki ve üstündeki bütünleyici parçaların da malikidir.

Bir arazi üzerindeki binada 20 daire 20 farklı kişiye ait ise burada kat mülkiyeti kanunu bir istisna getirmiştir. Normalde bütünleyici parça sayılması gerekirken her bir bağımsız bölümü kat mülkiyeti kütüğüne kaydedilmek koşulu ile bağımsızlaştırmış, üzerinde ayrı ayni hak kurulabilir hale getirmiştir.

2.MİSLİ EŞYA – MİSLİ OLMAYAN EŞYA

Misli eşya kural olarak alışveriş hayatında ölçme, tartma, sayma gibi yöntemlerle belirli hale gelen eşyadır.

Buna karşılık ferdi özellikleri ile belirlenen bu nedenle yerine nitelik itibari ile başka bir eşyanın geçmesi mümkün olmayan eşyalara misli olmayan eşya denir.

3.TÜKETİLEBİLEN EŞYA – TÜKETİLEMEYEN EŞYA

Bir eşyayı kullanış amacına uygun olarak madde itibariyle tüketmek yoluyla kullanıyorsak tüketilebilen eşyadır. Buna karşılık bir eşyayı bir süre ondan yararlanmak amacıyla kullanıyorsak bu tüketilemeyen bir eşyadır. Örn. Kıyafetler bizler için tüketilemeyen eşyadır, kıyafeti satan için tüketilebilen bir eşyadır.

4.BÖLÜNEBİLEN EŞYA – BÖLÜNEMEYEN EŞYA

Bir eşya değerinde önemli bir azalma olmaksızın özünde bir değişiklik olmaksızın aynı nitelikte birden çok bağımsız eşyaya ayrılabiliyorsa o eşya bölünebilen eşyadır, ayrılamıyor ise bölünemeyen eşyadır.

5.ALIŞVERİŞE KONU OLABİLEN EŞYA – ALIŞVERİŞE KONU OLAMAYAN EŞYA

Eşya niteliği taşıdığı halde özel yasalar vs. nedeniyle bazı şeyler alışveriş konusunun dışında bırakılır. Örn. Eroin, esrar vs. bir eşya niteliği taşımaktadır fakat bunların alışverişe konu edilmesi yasaktır.

6.SAHİPLİ EŞYA – SAHİPSİZ EŞYA

Özel mülkiyete tabi eşya üzerinde bir kişi mülkiyet hakkı sahibi ise bu eşya sahipli eşyadır. Buna karşılık bu eşya üzerinde henüz hiç mülkiyet hakkı kurulmamış ise veya terk edilmiş ise bu eşya sahipsiz eşyadır. Sahipli eşyada mülkiyet hakkı devren, sahipsiz eşyada aslen kazanılır. Örn. Denizdeki balık sahipsiz eşyadır. Fakat olta atıp tutuğunuzda artık balık sahipli eşyadır.

7.ÖZEL MÜLKİYETE TABİ EŞYA – KAMU MALLARI

Bir eşya üzerinde eşya hukuku kapsamında bir ayni hak kurabiliyorsak bu özel mülkiyete tabi eşya olarak adlandırılır. Kamu malları eşya hukuku kapsamında eşya değildir.

Kamu Malları:

Devletin özel malları
Dar anlamda kamu malı
Orta malları
Sahipsiz mallar

Devletin Özel Malları: Bu mallara aynı zaman hazine malları adı verilir. Genellikle bu malları devir, kiralama veya başka bazı ayni haklar tesis etme suretiyle gelir elde etmek planlanır. Devletin özel mallarına idare hukuku hükümlerinin izin verdiği ölçüde özel hukuk kısmen uygulanır.

Dar Anlamda Kamu Malları: Özel hukuk hükümlerine tabi olamayacak mallardır. İdare hukuku uygulanır.

Hizmet Malları: Kamu hizmetlerine tahsis edilmiş, kapital değeri ile değil kullanma değeri ile idarenin görevlerinin ifasına doğrudan hizmet eden mallardır. Hizmet malları ortak kullanıma açık değildir sadece o hizmetten yararlanabilecek durumda olan kişilere açıktır. Örn. hastaneler, hapishaneler, adliye binaları gibi.
Orta Malları: Bir tahsisi işlemi sonucunda, doğrudan kamunun ortak kullanımına açık mallardır. Örn. Park, yol, köprü, bahçeler, meralar gibi.
Sahipsiz Mallar: Ayrıca bir tahsis işlemi olmaksızın doğal nitelikleri gereği doğrudan kamunun ortak kullanıma açık mallardır. Örn. Dağlar, ormanlar, kıyılar, doğal sit alanındaki kültür varlıkları sahipsiz mal niteliğindedir.

Dar anlamda kamu mallarının temel özellikleri:

Alışveriş hayatının dışındadır.
Özel hukuk işlemlerine konu olamazlar.
Dar anlamda kamu malları üzerinde bazı sınırlı ayni haklar kurulabilir. Örn. Arazinizin üzerinden ana yola çıkamıyorsunuz. Bu durumda okulun bulunduğu arazi üzerinde bir geçit irtifakı talep edebilirsiniz.
Eşya hukukundaki kazandırıcı zamanaşımı yoluyla kazanılması mümkün değildir.
Dar anlamda kamu malları kural olarak hiç bir şekilde özel hukuk hükümleri ile kazanılamaz. Bu durumun tek istisnası, tapu kadastro kanununda düzenlenen ihyadır. İhyanın koşulları:
Arazinin tarıma elverişli olmayan bir arazi olması ve kişinin tarıma elverişli hale getirmesi gerekir.
Kişinin o araziyi 20 yıl boyunca tarım amacıyla kullanıp malik sıfatıyla zilyedi olması gerekir.

8.BASİT EŞYA – BİLEŞİK EŞYA

Basit eşya, tek başına var olan, yalın halde bulunan, ayırt edilemez bütünlük taşıyan eşyadır. Bileşik eşya; birden çok yalın şeyin ayırt edilemez bir şekilde birleşmesinden oluşan ve onu oluşturan şeylerden ayrı, bağımsız bir varlığı olan eşyadır. Örn. Güneş gözlüğü; cam, metal, boya, plastik gibi şeylerden oluşmaktadır ve onu oluşturan şeylerden ayrı, bağımsız bir varlığı vardır.

Bileşik eşyayı meydana getiren parçalara bütünleyici parça denir, ayrı bir varlığı yoktur, bunlar üzerinde bağımsız bir ayni hak kurulması mümkün değildir. Bunun sebebi belirlilik ilkesidir.

Üst arza tabidir ilkesi gereği, arazinin altındaki ve üstündekiler arazinin bütünleyici parçasıdır.

Ayni hak eşyanın bütünü üzerinde kurulur, bileşik eşyada ayrı ayrı ayni hak söz konusu olamaz. Bileşik eşya tek bir eşyadır. Ayni hak bileşik eşyanın bütünü üzerinde kurulur

Eşya Hukuku Bazı Ders Özetleri