Ceza Muhakemesi Hukuku / Online Test-2 (Çözümlü Kurum Sınavları)

Tarafsızlığını şüpheye düşürecek sebeplerden dolayı bir hakimin reddi, ilk derece mahkemelerinde sanığın sorgusu başlayıncaya kadar hakimin reddi istenebilir. (Bölge adliye mahkemelerinde duruşmalı işlerde inceleme raporu açıklanıncaya ve Yargıtay’da görevlendirilen üye veya tetkik hakimi tarafından yazılmış olan rapor üyelere açıklanıncaya kadar; diğer hallerde, inceleme başlayıncaya kadar hakimin reddi istenebilir). Sonradan ortaya çıkan veya öğrenilen sebeplerle duruşma bitinceye kadar da hakimin reddi istenebilir. Ancak bu istemin, ret sebebinin öğrenilmesinden itibaren 7 gün içinde yapılması şarttır. Hakimin reddi davaya bakmasının yasak olduğu hallere dayanıyorsa ret isteminde bulunmada süre sınırlaması yoktur.

Suçun işlendiği yer belli değilse, ‐ Şüpheli veya sanığın yakalandığı yer, (II) ‐ Yakalanmamışsa yerleşim yeri mahkemesi yetkilidir (I) ‐ Şüpheli veya sanığın Türkiye’de yerleşim yeri yoksa Türkiye’de en son adresinin bulunduğu yer mahkemesi yetkilidir.( IV) ‐ Mahkemenin bu suretle de belirlenmesi olanağı yoksa, ilk usul işleminin yapıldığı yer mahkemesi yetkilidir.(III)

Yasal bir sebep olmaksızın tanıklıktan veya yeminden çekinen tanık hakkında, bundan doğan giderlere hükmedilmekle beraber, yemininin veya tanıklığının gerçekleştirilmesi için dava hakkında hüküm verilinceye kadar ve her halde 3 ayı geçmemek üzere disiplin hapsi verilebilir. Kişi, tanıklığa ilişkin yükümlülüğüne uygun davranması halinde, hemen serbest bırakılır. Bu tedbirleri almaya naip hakim ve istinabe olunan mahkeme ile soruşturma evresinde sulh ceza hakimi yetkilidir. Disiplin hapsi kararına itiraz edilebilir.

Kişiye suçu işlerken rastlanması, suçüstü bir fiilden dolayı izlenen kişinin kaçması olasılığının bulunması veya hemen kimliğini belirleme olanağının bulunmaması hallerinde herkes tarafından yakalama yapılabilir. Yakalanan kişi kolluğa teslim edilir. Şikayete bağlı suçlarda yakalama için şikayet şartının gerçekleşmesi gerekir. Ancak şikayete bağlı olmakla birlikte, çocuklara, beden veya akıl hastalığı, malullük veya güçsüzlükleri nedeniyle kendilerini idareden aciz bulunanlara karşı işlenen suçüstü hallerinde kişinin yakalanması şikayete bağlı değildir. Tutuklama kararı veya yakalama emri düzenlenmesini gerektiren ve gecikmesinde sakınca bulunan hallerde; Cumhuriyet savcısına veya amirlerine derhal başvurma olanağı bulunmadığı takdirde kolluk görevlileri yakalama yetkisine sahiptirler. Kolluk yakalanan kişiye haklarını bildirir.

Şüpheli veya sanığın tutukluluk halinin devamının gerekip gerekmeyeceği en geç 30 günde bir hakim veya mahkemece gözden geçirilir. Tutukluluk durumunun incelenmesi, bu süre içinde şüpheli tarafından da istenebilir. Ayrıca mahkeme 30 gün dolmasa bile her oturumda da bu konuda resen karar verir.

5271 sayılı CMK’ya gore, koruma tedbirleri; ‐ Yakalama ve gözaltı ‐ Tutuklama ‐ Adli Kontrol ‐ Arama ve elkoyma ‐ Telekominikasyon yoluyla iletişimin tespiti, dinlenmesi ve kayda alınması ‐ Gizli soruşturmacı görevlendirilmesi ‐ Teknik araçlarla izleme

Soruşturma evresi sonunda toplanan deliller, suçun işlendiği hususunda yeterli şüphe oluşturuyorsa; Cumhuriyet savcısı, bir iddianame düzenler. Savcının düzenlediği iddianame mahkeme tarafından 15 gün içinde eksik ve hatalı noktaların tamamlanması için başsavcılığa iade edilebilir. İddianamenin kabulüyle, kamu davası açılmış olur ve kovuşturma evresi başlar. Kovuşturma evresinin başlamasıyla şüpheli sanık sıfatını kazanır.

Şikayet bir yargılama şartıdır. Kovuşturma evresinde suçun takibi şikayete bağlı bir suç olduğu anlaşılırsa yani dava şartının gerçekleşebileceği ihtimali varsa gerçekleşmesini beklemek üzere, durma kararı verilir. Durma kararı yargılamayı sona erdirmediğinden hüküm sayılmaz. Bu karara itiraz edilebilir.

Soruşturma evresi sonunda toplanan deliller, suçun işlendiği hususunda yeterli şüphe oluşturuyorsa; Cumhuriyet savcısı, bir iddianame düzenler. Savcının düzenlediği iddianame mahkeme tarafından 15 gün içinde eksik ve hatalı noktaların tamamlanması için başsavcılığa iade edilebilir. Aşağıdaki belirtilen şekilde düzenlenen iddianameler iade edilebilir: a) Unsurları eksik olarak düzenlenen b) Suçun sübutuna etki edeceği mutlak sayılan mevcut bir delil toplanmadan düzenlenen. c) Önödemeye tabi olduğu soruşturma dosyasından açıkça anlaşılan işlerde önödeme usulü uygulanmaksızın düzenlenen. d) Uzlaşmaya tabi olduğu soruşturma dosyasından açıkça anlaşılan işlerde uzlaşma usulü uygulanmaksızın düzenlenen. 15 gün içinde iade edilmeyen iddianame kabul edilmiş sayılır. Suçun hukuki nitelendirilmesi sebebiyle iddianame iade edilemez. İade kararına karşı sadece Cumhuriyet savcısı itiraz edebilir. Cumhuriyet savcısı, iddianamenin iadesi üzerine, kararda gösterilen eksiklikleri tamamladıktan ve hatalı noktaları düzelttikten sonra, kovuşturmaya yer olmadığı kararı verilmesini gerektiren bir durumun bulunmaması halinde, yeniden iddianame düzenleyerek dosyayı mahkemeye gönderir. İlk kararda belirtilmeyen sebeplere dayanılarak yeniden iddianamenin iadesi yoluna gidilemez. Mahkemenin iddianameyi kabul etmesi halinde kamu davası açılmış olur ve kovuşturma evresi başlar.

Yüklenen suçun hukuka aykırı fakat bağlayıcı emrin yerine getirilmesi suretiyle işlenmesi halinde fail hakkında kusurunun bulunmaması dolayısıyla ceza verilmesine yer olmadığı kararı verilir.