Ceza Muhakemesi Hukuku / Online Test-1 (Çözümlü Kurum Sınavları)

Kamu davasını açma görevi savcıya aittir. Yeni Ceza Muhakemesi Kanununda şahsi dava kabul edilmemiştir. Savcı elinde yeterli delil varsa kamu davasını açmak zorundadır. Bu kuralın istisnaları vardır. Bazı durumlarda savcı kamu davasını açmada takdir yetkisine sahiptir.

Yetkisizlik iddiası her zaman ileri sürülemez. İlk derece mahkemelerinde duruşmada sanığın sorgusundan önce bildirilmelidir (Bölge adliye mahkemelerinde incelemenin başlamasından ve duruşmalı işlerde inceleme raporunun okunmasından önce). Bu aşamalardan sonra mahkeme yetkisizlik kararı veremez. Yetkisizlik kararı mahkemece re’sen verilebilir, talebe gerek yoktur. Yer yönünden yetki de kesindir. Taraflar anlaşarak yetkili mahkemeyi değiştiremezler.

Şüpheli veya sanığa olan yakınlıkları sebebiyle tanıklıktan çekinebilecekler; a) Şüpheli veya sanığın nişanlısı. b) Evlilik bağı kalmasa bile şüpheli veya sanığın eşi. c) Şüpheli veya sanığın kan hısımlığından veya kayın hısımlığından üstsoy veya altsoyu. d) Şüpheli veya sanığın 3. derece dahil kan veya 2. derece dahil kayın hısımları. e) Şüpheli veya sanıkla aralarında evlatlık bağı bulunanlar.

Tutuklama nedenleri: 1) Şüpheli veya sanığın kaçması, saklanması veya kaçacağı şüphesini uyandıran somut olgular varsa. 2) Şüpheli veya sanığın davranışları; a) Delilleri yok etme, gizleme veya değiştirme, b) Tanık, mağdur veya başkaları üzerinde baskı yapılması girişiminde bulunma, hususlarında kuvvetli şüphe oluşturuyorsa. 3) CMK ayrıca bazı ağır suçların işlendiği hususunda kuvvetli şüphe sebeplerinin varlığı halinde, tutuklama nedeninin var sayılabileceğini hükme bağlamıştır.

Soruşturma ve kovuşturma evresinde tutuklu bulunan kişi her zaman hakim kararıyla serbest bırakılabilir. Ayrıca soruşturma evresinde savcı adli kontrol veya tutuklamanın artık gereksiz olduğu kanısına varacak olursa, şüpheliyi re’sen serbest bırakabilir. Savcı kovuşturmaya yer olmadığı kararı verildiğinde de şüpheli serbest kalır. Ancak Yargıtay Cumhuriyet Başsavcısının böyle bir yetkisi bulunmamaktadır.

Dava şartının gerçekleşebileceği ihtimali varsa gerçekleşmesini beklemek üzere, durma kararı verilir. Durma kararı yargılamayı sona erdirmediğinden hüküm sayılmaz. Bu karara itiraz edilebilir.

SORUŞTURMA EVRESİNİN ÖZELLİKLERİ Soruşturmanın Gizliliği Soruşturmanın Yazılılığı Soruşturmanın Dağınıklığı Soruşturmanın Kurala Bağlı Olmayışı Soruşturmanın Kamusallığı Soruşturmanın Mecburiliği Şikâyet balı hallerde şikayet şartı Yoğunluk duruşmanın özellikleri arasında sayılır.

Kanuna göre yetkili mercilerce suç şüphesinin öğrenilmesinden iddianamenin kabulüne kadar geçen evreye soruşturma evresi denir. Soruşturma evresi yazılıdır (işlemler tutanağa bağlanır), gizlidir, dağınıktır, kamusaldır. Suç şüphesini öğrenme ihbar, şikayet, suç duyurusu veya savcının suçu re’sen öğrenmesiyle başlar.

Soruşturma evresinde savcının talebi üzerine sulh ceza hakimi şüpheli hakkında tutuklama kararını verebilir. Kovuşturma evresinde savcının talebi üzerine veya re’sen mahkeme sanık hakkında tutuklama kararı verebilir. Buna karşılık savcı gecikmesinde sakınca bulunsa bile tutuklama kararı veremez.

Genel yetkili mahkeme suçun işlendiği yer mahkemesidir. Teşebbüste son icra hareketinin yapıldığı, kesintisiz suçlarda kesintinin gerçekleştiği ve zincirleme suçlarda son suçun işlendiği yer mahkemesi yetkilidir.