Hukukta Haklar Kaça Ayrılır?

HUKUKTA HAKLAR

1-)Para İle Ölçülebilen Değeri Bulunup Bulunmamasına Göre Haklar

a) Malvarlığı Hakları: Para ile ölçülebilen bir ekonomik değeri olan haklardır. Bu haklar alacak hakları, ayni haklar, maddi değeri olan yenilik doğuran haklar ile fikri haklardır.

b) Şahıs Varlığı Hakları: Malvarlığı haklarının dışında kalan bir başka ifadeyle değeri ile ölçülemeyen haklardır. Örneğin; velayet hakkı, kişilik hakkı.

2-) İleri Sürülebileceği Çevre Açısından Haklar

a) Mutlak Haklar: Hak sahibi tarafından hakkı ihlal eden herkese karşı ileri sürülebilen haklardır. Örneğin ayni haklar, velayet hakkı, kişilik hakkı gibi.

b) Nisbi Haklar: Belirli bir kişiye veya sınırlı bir gruba karşı ileri sürülebilen haklardır. Örneğin alacak hakkı gibi.

3-) Kullanılmasının Etkisi Bakımından Haklar

a) Yenilik Doğuran Haklar: Bir hukuki ilişkinin kurulması, mevcut bir hukuki ilişkinin değiştirilmesi veya sona erdirilmesi için kural olarak hukukî ilişkinin tarafların aynı yönde iradelerinin olması gerekmektedir. Ancak haklardan bazıları, hak sahibine tek taraflı olarak, yeni bir hukukî ilişki kurmak, mevcut bir hukukî ilişkiyi değiştirmek veya mevcut bir hukukî ilişkiye son vermek yetkisi vermektedir. Kullanımlarıyla yeni bir hukukî durumun oluşmasını sağlayan bu haklara yenilik doğuran haklar denilmektedir. Örneğin alım hakkı, önalım hakkı, gerialım hakkı gibi.

b) Alelade Haklar: Bu hakların dışında kalan haklar ise alelade haklardır. Hak sahibinin hakkını kullanmasıyla herhangi bir yeni hukuki ilişki doğurmayan haklara alelade haklar (yenilik doğurmayan/yalm haklar) denir. Velayet hakkı, vesayet hakkı gibi.

Yenilik Doğuran Hakların Özellikleri

  • Hak sahibinin tek taraflı irade beyanıyla kullanılır.
  • Bir kez kullanıldığında sona erer, tükenir, geri alınamaz, değiştirilemez.
  • Şarta ve vadeye bağlanmaz.
  • Bir süre öngörülmüş ise, bu süre hak düşürücü süredir.
  • Kural olarak bir yenilik doğuran hakkın kullanılmasında dava açmaya gerek yoktur. İstisnaiden önalım veya boşanma talebi gibi yenilik doğuran hakların, yenilik doğuran dava ile kullanılması gereklidir.

4-)Kullanma Yetkisi Açısından Haklar

a) Şahsen Kullanılması Zorunlu Olan Haklar: Birinci gruba örnek olarak, kişiliği koruyan davalar, adın korunmasına yönelik davalar, nişanın bozulması, evlenme, boşanma örnek verilebilir.

b) Şahsen Kullanılması Zorunlu Olmayan Haklar: İkinci gruba örnek olarak kanuni temsilcinin yaptığı işlemler örnek verilebilir.

5-) Bağımsız Olup Olmaması Açısından Haklar

a) Bağımsız Haklar: Hak sahibinin doğrudan doğruya sahip olduğu haklar bağımsız haklardır. Örneğin kişilik hakkı, mülkiyet hakkı gibi.

b) Bağlı Haklar: Hak sahibi bir hakka başka bir hakla ilintili olarak sahip ise bağlı hak söz konusudur. Örneğin rehin hakkı, ipotek hakkı gibi.

Bu Yazıya Tepkiniz Ne Oldu?
  • 0
    be_endim
    Beğendim
  • 0
    alk_l_yorum
    Alkışlıyorum
  • 0
    e_lendim
    Eğlendim
  • 0
    d_nceliyim
    Düşünceliyim
  • 0
    _rendim
    İğrendim
  • 1
    _z_ld_m
    Üzüldüm
  • 0
    _ok_k_zd_m
    Çok Kızdım

Bültenimize Katılın

Hemen ücretsiz üye olun ve yeni güncellemelerden haberdar olan ilk kişi olun.