Danıştayın Görevleri Nelerdir?

- Okuma süresi: 2dk, 46sn

DANIŞTAYIN GÖREVLERİ

A. Danıştayın Danışmanlık Görevi

Danıştay, kamu hizmetleri ile ilgili imtiyaz şartlaşma ve sözleşmeleri hakkında 2 ay içinde düşüncesini bildirmekle görevlidir (AY m. 155/2, DK m. 23/1-d).

B. Danıştayın Yargısal Görevleri

a) Temyiz Mercii Olarak Görevleri: Danıştay, idari mahkemelerce verilen ve kanunun başka bir idari yargı merciine bırakmadığı karar ve hükümlerin son inceleme merciidir (AY m. 155/1). Danıştay, kural olarak, temyiz incelemesinde sadece hukuka uygunluk denetimi yapar; yerindelik de-netimi yapamaz. Başka bir ifadeyle, Danıştay, temyiz incelemesinde maddi konuları yeniden incelemez, sadece dosya üzerinden kararın hukuka uygun olup olmadığını araştırarak karar verir.

Danıştayın temyiz mercii olarak inceleyeceği kararlar genel olarak şunlardır:

▶ Danıştay dava dairelerinin nihai kararları,
▶ Bölge idare mahkemelerinin bazı kararları17,
▶ İlk derece mahkemelerinin bazı kararları18,
▶ Danıştayın ilk derece mahkemesi olarak baktığı davalarda verdiği kararlar.

b) İlk Derece Mahkemesi Olarak Görevleri: Danıştay, kanunla gösterilen belli davalara ilk derece mahkemesi olarak bakar (AY m. 155/1). Danıştay Kanunu ve diğer bazı özel kanunlar uyarınca, Danıştayın ilk derece mahkemeleri olarak bakacağı davalar şunlardır:
▶ Cumhurbaşkanı kararlarına karşı açılacak davalar (DK m. 24/1-a)19,
▶ Cumhurbaşkanınca çıkarılan Cumhurbaşkanlığı kararnameleri dışındaki düzenleyici işlemlere karşı açılacak davalar (m. 24/1-b),
▶ Bakanlıklar, kamu kuruluşları veya kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşlarınca çıkarılan ve ülke çapında uygulanacak düzenleyici işlemlere karşı açılacak davalar (m. 24/1-c),
▶ Danıştay İdari Dairesince veya İdari İşler Kurulunca verilen kararlar (idari kararlar) üzerine uygulanan eylem ve işlemlere karşı açılacak davalar (m. 24/1-d),
▶ Birden çok idare veya vergi mahkemesinin yetki alanına giren işlere karşı açılacak davalar (m. 24/1-e),
▶ Danıştay Yüksek Disiplin Kurulu kararları ile bu Kurulun görev alanı ile ilgili Danıştay Başkanlığı işlemlerine karşı açılacak davalar (m. 24/1-f),
▶ Tahkim yolu öngörülmeyen kamu hizmetleri ile ilgili imtiyaz şartlaşma ve sözleşmelerinden doğan idari davalar (DK m. 24/1),

▶ Özelleştirme uygulamalarına ilişkin idari davalar (ÖUHK m. 27),
▶ Hakimler ve Savcılar Kurulunun meslekten çıkarma kararlarına karşı açılan iptal davaları (HSKK m. 33/5).
▶ Türk Petrol Kanunu uyarınca, Enerji ve Tabi Kaynaklar Bakanlığı tarafından alınan baş-vuru, araştırma izni, arama ruhsatı ve işletme ruhsatından doğan haklara tesir eden kararlara karşı açılacak davalar (TPK m. 20/2).

c) Danıştayın Diğer Yargısal Görevleri: Danıştayın temyiz ve ilk derece mahkemesi sıfatlarıyla baktığı işler dışında da yargısal görevleri vardır. Bunları şu şekilde saymak mümkündür:

▶ İçtihatları birleştirme kararları almak (DK m. 39),
▶ İdari yargı yerleri arasında çıkan görev ve yetki uyuşmazlıklarını karara bağlamak (m. 27),
▶ Kamulaştırma çerçevesinde, kamu tüzel kişileri arasındaki taşınmaz mal konusundaki anlaşmazlıkları çözmek (KamK m. 30),
▶ Belediyeler ile il özel idarelerinin seçimle gelen organlarının organlık sıfatlarını kaybetmeleri hakkındaki istemleri incelemek ve karara bağlamak (DK m. 24/2).