Zilyetliğin Kazanılması Türleri
Zilyetliğin sağlanmasında veren veya alan kişinin fiil ehliyeti aranmaz. Ancak temyiz kudreti aranır. Zilyetliğin ortaya çıkabilmesi için bir iradenin mevcut olması gerekir. Bu iradenin dışında, kişinin kontrolü dışında fiili hakimiyetine giren eşyalar üzerinde zilyetlik kurulmuş olmaz.
Zilyetlik, aslen, devren veya tesisen kazanılabilir.
1. Aslen Kazanma
Bir asli zilyedin bu konudaki iradesi olmadan zilyetliğin iktisap edilmesi zilyetliğin aslen kazanılmasıdır. Eğer bir şey üzerinde mülkiyet hakkı da yoksa, zilyetlik ile beraber mülkiyet de iktisap edilebilir.
Özel mülkiyete konu olan bir şey üzerinde aslen zilyet olunabilir. Özel mülkiyete konu olmayan bir mal üzerinde zilyetlik aslen kazanılamaz.
Emanet olarak verilmiş olan eşya üzerinde, feri zilyet eşyayı kendisine veren kişinin asli zilyetliği inkar ettiği anda kendisi malik sıfatıyla zilyet olur. Asli-feri zilyetlik ilişkisi ortadan kalkar. Bu durumda malik sıfatıyla zilyetlik aslen kazanılmıştır.
Temyiz kudretini haiz olmayan bir kimseden elde edilen malın zilyetliğinin kazanılması mümkündür. Bu durumda da zilyetliğin aslen iktisabı söz konusudur.
2. Devren Kazanma
Bir kimse, sahip olduğu zilyetlik sıfatını değiştirmeksizin bir başkasına devrederse, devralan kişi zilyetliği devren kazanmış olur. Zilyetliğin türünün değiştirilmemesi bunun ayırt edici unsurudur. Bu durumda devreden artık zilyet değildir. Devreden kişi asli zilyet olabileceği gibi feri zilyet de olabilir.
3. Tesisen Kazanma
Bir zilyet, kendi zilyetliğini muhafaza ederek, bir başka kişiye sınırlı ayni hak veya şahsi hak tesis edebilir. Bu durumda sınırlı ayni hak veya kişisel hak elde eden kişi, feri zilyetliği tesisen kazanmıştır. Kişi sahip olduğu hakkı kendi elinde tutar.
4. Miras Yoluyla Kazanma
Miras bırakanın ölümü ile mirasçılar tereke üzerinde elbirliği ile zilyet olurlar. Bu zilyetlik miras bırakanın zilyetliğiyle aynıdır. Yani miras bırakan asli zilyetse asli zilyetliktir, feri zilyet ise feri zilyetliktir.
