Sınırlı Aynî Haklar
Türk Medeni Kanunu’nun dördüncü kitabının ikinci kısmı sınırlı aynî haklara ayrılmıştır. İkinci kısmının ilk bölümünde irtifak hakları ve taşınmaz yüküne yer verilmiştir. Burada ilk ayrımı taşınmaz lehine irtifak hakkı, ikinci ayrımı ise, intifa hakkı ve diğer irtifak hakları oluşturmaktadır.
Türk Medeni Kanunu’nda irtifak hakları “Taşınmaz Lehine İrtifak Hakları”(Md. 779-838) başlığı altında taşınmaz irtifakları asıl alınarak düzenlenmiştir.
Mülkiyet hakkı dışındaki bütün aynî haklar sınırlı aynî hakları oluşturmaktadır.
Sınırlı aynî haklar mülkiyet hakkından doğan yetkilerin bir kısmının, hukukî soyutlamayla ayrılması suretiyle hak sahibine tanınmasından oluşmaktadır.
Sınırlı aynî haklar, mülkiyet hakkının sahibine sağladığı kullanma, yararlanma, tasarruf yetkilerinden sadece birini ya da ikisini sağlamaktadır. Bu haklar da aynî hak oldukları için, tipe bağlılık ve sınırlı sayı ilkeleri geçerlidir.
Sınırlı Aynî Hakların Türleri
a) İrtifak Hakları: İrtifak hakları sağlamış oldukları yetkiye göre intifa hakkı, sükna(oturma) hakkı, üst hakkı, kaynak hakkı ve diğer irtifaklar şeklinde çeşitli alt başlıklara ayrılabilir.
b) Rehin Hakkı: Rehin hakkı, hak sahibi olan alacaklının alacağını alamaması halinde, bir taşınırı veya bir başka hakkı paraya çevirterek, elde edilen meblağdan alacağını almak yetkisi veren bir haktır. Malik mülkiyet hakkından doğan tasarruf yetkisini, rehin hakkı sahibine tahsis etmiştir. İkiye ayrılır:
c) Taşınmaz Yükü: Sınırlı ayni haklardan biri olan taşınmaz yükü, bir taşınmaz malikinin mülkü dolayısıyla o taşınmaz karşılık olmak üzere, diğer bir kimse lehine bir şey yapmaya veya vermeye mecbur olmasıdır.
