İnsan Hakları Hukuku / Online Test-6

Bir insan hakkının varlığından söz edebilmek için “yetki”, “talep”, “tanınma-saygı gösterilme” unsurlarından oluşması gerekir. Evrensellik ise insan haklarının şartlarındandır.

UÇM Statüsü’nün 34’üncü maddesinde de belirtildiği üzere mahkeme; başkanlık, ön dava dairesi, dava dairesi, istinaf dairesinden oluşan yargılama bölümü, savcılık makamı ve sekretaryadan oluşmaktadır.

İnsan haklarının sadece devlet tarafından tanınmış ve pozitif hukuka geçmiş olan bölümüne temel hak ve hürriyetler adı verilir.

Kolektif ve Bireysel Haklar Ayrımı Temel Haklar – Temel Olmayan Haklar Ayrımı Negatif Haklar – Pozitif Haklar Ayrımı Yasal Haklar – Moral Haklar Ayrımı Koruyucu Haklar-İsteme Hakları-Katılma Hakları Ayrımı Klasik Haklar – Sosyal Haklar Ayrımı olarak insan hakları sınıflandırılabilir.

Komiteler önüne getirilen bir konuyu ancak, uluslararası hukukun genel ilkelerine göre kullanılabilecek her türlü iç hukuk yolunun izlenmiş ve tüketilmiş olduğunu tespit ettikten sonra, kapalı toplantılar hâlinde ele alabilir. Komiteler, Sözleşmede tanınan insan haklarına ve temel özgürlüklere saygı esasına göre dostane çözüm sağlanması amacıyla taraf devletlere arabuluculuk hizmeti sunar; Öngörülen süre içinde dostane çözüme ulaşılamaması hâlinde, Komiteler tarafından, başvuru tarihinden itibaren en geç 12 ay içinde, ilgili taraf devletlere takdim etmek üzere olayların bir özetini kapsayan bir rapor hazırlanır. Raporda; sorun çözümlenmiş ise, olayların kısa bir özeti ve varılan çözüm, sorun çözümlenememiş ise, olayların kısa bir açıklaması yanında, Komitenin ilgili devletlere yönelik yorum ve tavsiyeleri bulunur (KSHS m. 41; İKS m. 21.) Taraf devletlerin yaptığı yazılı ve sözlü sunuşların tutanakları bu rapora eklenir. Komitelerce hazırlanan raporlar, BM Genel Sekreterliği aracılığıyla ilgili taraf devletlere gönderilir. Bağlayıcı bir yönü bulunmayan Komite raporlarının, taraf devletler açısından önemli bir etkisi bulunmaktadır.

İnsan Hakları Avrupa Mahmekesi'nde (İHAM) Sözleşmeye taraf ülke sayısı kadar hâkim görev yapar ve hâlen Mahkemede 47 hâkim vardır.

Büyük Daire, Sözleşme’nin uygulanması ve yorumlanması açısından ciddi sorunlar içeren başvurulara bakmaktadır.

Türkiye İnsan Hakları ve Eşitlik Kurumu tarafından yapılan ihlal incelemesi sürecinde gerçekleşen uzlaşma görüşmeleri sırasında yapılan açıklamalar bir davada delil olarak kullanılamaz.

Maddi ve manevi varlığını geliştirebilmesi, toplum hayatı bakımından kendisi için hedeflediği yere ulaşabilmesi ve uygun gördüğü şekilde yaşayabilmesi için kişinin sadece ailesi, yakınları, arkadaşları ve kendisinin seçtiği çevrenin içinde yaşama ve hayatının başkaları tarafından bilinmemesini isteme hakkı kişinin özel hayat hakkını oluşturur.