Vakıf, bir malın belli bir amaç için tahsis edilmesiyle kurulan, özel hukuk kişiliğine sahip bir kurumdur. Vakıfların kuruluşu, devletin izni ve denetimi altında gerçekleşir. Vakıfların kuruluş amacı, toplumun sosyal, kültürel ve ekonomik kalkınmasına katkı sağlamak, ihtiyaç sahiplerine yardım etmek, eğitim, sağlık, kültür ve sanat gibi alanlarda faaliyet göstermek gibi amaçlar olabilir.
Vakıfların kuruluşu, öncelikle bir malın tahsis edilmesiyle başlar. Bu mal, gayrimenkul, para, menkul ya da diğer maddi varlıklar olabilir. Malın tahsis edilmesiyle birlikte, vakfın tüzüğü hazırlanır. Tüzük, vakfın amaçlarını, kuruluş şeklini, yönetim organlarını ve diğer konuları belirler. Tüzük, vakfın amacına uygun olarak hazırlanmalıdır.
Vakıfların kuruluşu için, devletin izni ve denetimi gereklidir. Vakıfların kuruluş aşamasında, vakfın tüzüğü ve diğer belgeler, ilgili devlet kurumlarına sunulur. Devlet kurumları, vakfın amaçlarına uygun olup olmadığını, tüzük ve diğer belgelerin hukuka uygunluğunu denetler. Vakfın kuruluşu, devletin onayıyla gerçekleşir.
Vakıfların hukuki niteliği, özel hukuk kişiliği olarak tanımlanabilir. Vakıf, mal varlığı bakımından ölümsüzdür. Yani, vakfın kuruluşuyla birlikte tahsis edilen mal varlıkları, vakfın amaçları doğrultusunda kullanılır ve bu mal varlıkları sonsuza kadar vakfın hizmetinde kalır. Vakıf, özel hukuk kişiliği olarak tanımlandığı için, vakfın mal varlığı, vakfın yönetimi tarafından yönetilir ve vakfın borçları, vakfın mal varlığıyla sınırlıdır.
Vakıfların yönetimi, genellikle bir vakıf mütevelli heyeti tarafından yapılır. Vakıf mütevelli heyeti, vakfın amaçları doğrultusunda faaliyet gösterir ve vakfın mal varlığını yönetir. Vakıf mütevelli heyeti, vakfın tüzüğüne uygun olarak görev yapar. Vakıf mütevelli heyeti, vakfın amaçlarına uygun olarak faaliyet göstermekle yükümlüdür.
Sonuç olarak, vakıflar, toplumun sosyal, kültürel ve ekonomik kalkınmasına katkı sağlamak, ihtiyaç sahiplerine yardım etmek, eğitim, sağlık, kültür ve sanat gibi alanlarda faaliyet göstermek gibi amaçlarla kurulan özel hukuk kişiliğine sahip kurumlardır. Vakıfların kuruluşu, devletin izni ve denetimi altında gerçekleşir ve mal varlıkları ölümsüzdür. Vakıfların yönetimi, genellikle bir vakıf mütevelli heyeti tarafından yapılır ve vakfın amaçları doğrultusunda faaliyet gösterir.