Ticaret Hukukunda Şirket Türleri ve Kuruluş Süreçleri: Bilinmesi Gerekenler
Ticaret hukuku, şirketlerin kuruluşu, işleyişi ve tasfiyesi gibi süreçleri düzenleyen bir hukuk dalıdır. Şirket kurmak isteyen girişimciler için doğru şirket türünü seçmek ve kuruluş süreçlerini bilmek büyük önem taşır. Bu yazıda, ticaret hukukunda yer alan şirket türleri, kuruluş süreçleri ve dikkat edilmesi gereken hukuki detayları ele alacağız.
Şirket Türleri Nelerdir?
Türk Ticaret Kanunu’na (TTK) göre, başlıca şirket türleri şunlardır:
- Anonim Şirket (A.Ş.): Sermayesi paylara bölünmüş olan ve ortakların sorumluluğu sermaye ile sınırlı olan şirket türüdür. Büyük ölçekli işletmeler için uygundur.
- Limited Şirket (Ltd. Şti.): Sermayesi belirli olan ve ortakların sorumluluğu sermaye ile sınırlı olan şirket türüdür. KOBİ’ler ve küçük ölçekli işletmeler için idealdir.
- Şahıs Şirketi: Gerçek kişiler tarafından kurulan ve ortakların sorumluluğunun sınırsız olduğu şirket türüdür. Genellikle serbest meslek sahipleri tarafından tercih edilir.
- Kollektif Şirket: Ortakların tamamının sorumluluğunun sınırsız olduğu ve şirket borçlarından kişisel olarak sorumlu tutulduğu şirket türüdür.
- Komandit Şirket: Hem sınırsız sorumlu ortaklar (komandite) hem de sınırlı sorumlu ortaklar (komanditer) bulunan şirket türüdür.
Şirket Kuruluş Süreçleri
Şirket kuruluş süreçleri, seçilen şirket türüne göre farklılık gösterse de genel olarak şu adımlardan oluşur:
- Şirket Türünün Belirlenmesi: İşletmenin büyüklüğü, faaliyet alanı ve ortakların sorumluluk durumuna göre uygun şirket türü seçilir.
- Şirket Adının Belirlenmesi: Şirket adı, Türk Ticaret Kanunu’na uygun olmalı ve MERSİS (Merkezi Sicil Kayıt Sistemi) üzerinden onaylanmalıdır.
- Sermaye Belirlenmesi: Şirketin sermayesi, ortaklar tarafından belirlenir ve taahhüt edilir.
- Şirket Sözleşmesinin Hazırlanması: Şirket sözleşmesi, noter huzurunda hazırlanır ve imzalanır. Sözleşmede şirketin unvanı, merkezi, faaliyet alanı ve ortakların hakları belirtilir.
- Vergi Dairesine Kayıt: Şirket, bulunduğu ilin vergi dairesine kayıt yaptırmalıdır.
- Ticaret Siciline Tescil: Şirket, bulunduğu ilin ticaret siciline tescil edilir. Bu işlem, şirketin tüzel kişilik kazanmasını sağlar.
- Diğer Resmi İşlemler: Şirket, faaliyet alanına göre gerekli diğer resmi izin ve lisansları almalıdır (örneğin, oda kaydı, SGK bildirimi).
Şirket Kuruluşunda Dikkat Edilmesi Gerekenler
Şirket kuruluş sürecinde dikkat edilmesi gereken bazı önemli noktalar şunlardır:
- Hukuki Danışmanlık: Şirket kuruluş sürecinde, hukuki danışmanlık almak olası hataları önler ve süreci hızlandırır.
- Sermaye Yapısı: Şirketin sermaye yapısı, faaliyet alanına ve büyüklüğüne uygun olmalıdır.
- Vergi ve Muhasebe Planlaması: Şirketin vergi ve muhasebe süreçleri, kuruluş aşamasında planlanmalıdır.
Şirket Türlerinin Avantajları ve Dezavantajları
- Anonim Şirket (A.Ş.): Büyük sermaye gerektiren projeler için uygundur. Ancak, kuruluş ve işleyiş süreçleri karmaşıktır.
- Limited Şirket (Ltd. Şti.): Kuruluş süreci daha basittir ve küçük ölçekli işletmeler için idealdir. Ancak, sermaye artırımı sınırlıdır.
- Şahıs Şirketi: Kuruluşu kolaydır ve düşük maliyetlidir. Ancak, ortakların sorumluluğu sınırsızdır.
Sonuç
Şirket kuruluşu, ticaret hukuku kapsamında dikkatle planlanması gereken bir süreçtir. Doğru şirket türünü seçmek ve kuruluş süreçlerini hukuka uygun bir şekilde tamamlamak, işletmenin başarısı için büyük önem taşır. Eğer şirket kuruluşuyla ilgili bir sorun yaşıyorsanız, hukuki destek almak en doğru adım olacaktır.
