Nişanlılık dönemi, evlilik öncesinde tarafların birbirlerini tanıdığı, birlikte gelecek planları yaptığı bir süreçtir. Ancak bazı durumlarda nişanlılık beklenen şekilde sonuçlanmaz ve taraflar nişanı bozma kararı alabilirler. Bu noktada en çok merak edilen konulardan biri, nişanlılık döneminde yapılan harcamaların geri istenip istenemeyeceğidir. Peki, nişanlılık döneminde yapılan altın, takı, düğün masrafları gibi harcamalar hukuken geri alınabilir mi? İşte merak edilen detaylar…
1. Nişanlılık Hukuki Olarak Nedir?
Türk Medeni Kanunu’nun 118. maddesine göre nişanlanma, tarafların evlenme vaadinde bulunmasıdır. Nişanlanma, evlenme için bir zorunluluk doğurmaz; yani taraflar nişanlılık döneminde iken evlenmeme kararı alabilirler. Ancak nişanın bozulması durumunda, tarafların karşılıklı olarak bazı hukuki sonuçlarla karşılaşması mümkündür.
➡️ Nişanlanma, resmi bir sözleşme olmasa da hukuki sonuçlar doğurur.
➡️ Nişanın bozulması, maddi ve manevi tazminat ile hediye ve harcamaların iadesi gibi hukuki hak ve yükümlülükler doğurabilir.
2. Nişanlılık Döneminde Yapılan Harcamalar Nelerdir?
Nişanlılık döneminde taraflar arasında yapılan harcamalar genellikle şunlardır:
-
Nişan töreni masrafları (yiyecek, içecek, salon, müzik vb.)
-
Takılar ve altınlar
-
Düğün hazırlıkları için yapılan masraflar
-
Nişanlılık döneminde yapılan ev eşyası, mobilya ve benzeri alımlar
-
Balayı, tatil ve seyahat masrafları
-
Gelinlik ve damatlık gibi kıyafet masrafları
-
Taraflardan birinin diğerine verdiği değerli hediyeler
➡️ Nişanlılık sürecinde yapılan bu harcamaların bir kısmı geri talep edilebilirken, bir kısmı ise geri talep edilemez.
3. Nişanlılık Döneminde Yapılan Harcamalar Geri İstenebilir mi?
Türk Medeni Kanunu’nun 122. maddesine göre:
“Nişanlılık evlenme dışındaki bir sebeple sona ererse, taraflar birbirlerine verdikleri hediyeleri ve yaptıkları harcamaları geri isteyebilirler.”
Bu hüküm uyarınca, nişanın bozulması halinde hediye ve harcamaların iadesi mümkündür. Ancak burada bazı kriterler dikkate alınır:
✅ Nişanın bozulma sebebi: Nişanın hangi sebeple bozulduğu önemlidir. Nişanın kusurlu şekilde bozulması durumunda, kusurlu tarafın bazı harcamaları geri isteme hakkı sınırlanabilir.
✅ Hediyelerin niteliği: Nişan sırasında verilen hediyeler (takı, altın, değerli eşya gibi) genellikle iade edilir.
✅ Masrafların zorunluluğu ve gerekliliği: Örneğin, düğün salonu için yapılan ödeme geri talep edilebilirken, tarafların ortak rızasıyla yapılan bazı masraflar geri alınamayabilir.
➡️ Kural olarak, hediyeler iade edilir; ancak nişanlılık sürecinde yapılan her harcamanın iadesi mümkün değildir.
4. Geri İstenebilecek Harcamalar Nelerdir?
🔹 Altınlar ve Takılar:
-
Nişanda takılan altın ve takılar hediye niteliğinde olduğundan geri talep edilebilir.
-
Bu altınların kim tarafından takıldığı önemli değildir; önemli olan nişan sırasında takılmış olmasıdır.
🔹 Düğün Masrafları:
-
Düğün için yapılan salon, müzik, yemek gibi masraflar nişanlılığın bozulması nedeniyle gerçekleşmediği için geri talep edilebilir.
🔹 Eşya ve Hediyeler:
-
Nişanlılık sırasında alınan ev eşyası, mobilya, elektronik cihazlar gibi değerli eşyalar da geri talep edilebilir.
➡️ Mahkeme, geri istenen masraf ve hediyeleri değerlendirirken tarafların nişanı bozmada kusurlu olup olmadığını dikkate alır.
5. Geri İstenemeyecek Harcamalar Nelerdir?
❌ Sosyal Harcamalar:
-
Nişan sırasında yapılan eğlence, yemek ve içki masrafları gibi sosyal harcamalar genellikle geri talep edilemez.
❌ Karşılıksız Hediyeler:
-
Nişanlılık sürecinde karşılıksız olarak verilen, kişisel kullanım için alınmış hediyeler geri talep edilemez.
❌ Ortak Geçirilen Zaman İçin Yapılan Masraflar:
-
Tatil, seyahat ve kişisel harcamalar gibi tarafların ortak rızası ile yapılan harcamalar da genellikle geri istenemez.
➡️ Mahkeme, bu tür harcamaların iadesine genellikle karar vermez.
6. Nişanlılık Döneminde Yapılan Harcamaların İadesi İçin Dava Süreci
➡️ Görevli Mahkeme: Aile Mahkemesi
➡️ Yetkili Mahkeme: Davacının yerleşim yeri veya nişanın bozulduğu yer mahkemesi
✅ Dava açan tarafın, harcamaların yapıldığına ilişkin fatura, dekont, tanık beyanı gibi deliller sunması gerekir.
✅ Mahkeme, nişanın bozulmasında tarafların kusur durumunu da değerlendirir.
✅ Haksız şekilde nişanı bozan tarafın, maddi ve manevi tazminat ödemesine karar verilebilir.
7. Kusurlu Tarafın Sorumluluğu
➡️ Nişanı haksız şekilde bozan taraf, diğer tarafa hem maddi hem de manevi tazminat ödemek zorunda kalabilir.
➡️ Örneğin, nişanı bozan tarafın evlilik niyeti taşımadığı veya aldatma gibi nedenlerle nişanın bozulmasına sebep olduğu durumlarda, tazminata hükmedilebilir.
8. Sonuç
Nişanlılık, evlilik vaadi içeren bir durumdur ve nişanın bozulması bazı hukuki sonuçlar doğurur. Nişan sırasında yapılan harcamalar ve takılan altınlar, nişanın bozulması durumunda geri talep edilebilir. Ancak mahkeme, tarafların kusur durumunu ve harcamanın mahiyetini dikkate alarak karar verir.
➡️ Altın ve değerli hediyeler genellikle geri alınabilirken, sosyal harcamalar ve kişisel hediyeler geri alınamaz.
➡️ Nişanın bozulmasında kusur durumu, maddi ve manevi tazminat taleplerini etkileyebilir.
