HÜKÜM VE SONUÇ DOĞURMAYA BAŞLADIKLARI ANA GÖRE HUKUKİ İŞLEMLER
Sağlararası hukuki işlemler ve ölüme bağlı hukuki tasarruflar olarak ikiye ayrılırlar.
Hukuki işlemler eğer kişinin sağlığında yapılıp hüküm ve sonuçlarını da sağlığında doğuruyorsa sağlar arası hukuki işlemden söz edilir. Yapılan bir çok hukuki işlem bu çeşittedir. Ancak birde kişinin sağlığında geçerli olarak doğan ve fakat hüküm ve sonuçlarını kişi öldükten sonra doğuran hukuki işlemler vardır ki bunlara ölüme bağlı tasarruf denir. Vasiyetname ve miras sözleşmesidir buna örnektir. Ölüme bağlı tasarruflar için sınırlı sayı (numerus clausus) ilkesi geçerlidir.
Roma hukukunda hukuki işlemlerin pek çoğu sağlararası hukuki işlemlerdi. Fakat ölüme bağlı tasarruflarda bilinmekteydi. Romalılar özellikle mirasçı nasbı, köle azat etme, vasi tayini gibi konularda vasiyetname yapma yoluna gitmişlerdir.