İcra Ceza Mahkemesi Nedir, Görevleri Nelerdir?

admin tarafından

- Okuma süresi: 2dk, 21sn

Türkiye’de hukuk sistemi, alacak-borç ilişkilerinden doğan uyuşmazlıkların çözümünde hem icra hukukuna hem de ceza hukukuna özgü mekanizmalar barındırır. Bu bağlamda kurulan İcra Ceza Mahkemeleri, icra ve iflas hukuku kapsamında ortaya çıkan cezai nitelikli uyuşmazlıkları çözmekle görevli özel mahkemelerdir.

İcra Ceza Mahkemesi Nedir?

İcra Ceza Mahkemesi, 2004 sayılı İcra ve İflas Kanunu (İİK) kapsamında düzenlenen ve icra takipleri sırasında borçlunun veya üçüncü kişilerin kanuni yükümlülüklerini yerine getirmemesi durumunda devreye giren özel bir yargı merciidir.

Bu mahkemeler, klasik anlamda hırsızlık, yaralama gibi suçları değil; icra-iflas hukukuna özgü suçları inceler.
Dolayısıyla İcra Ceza Mahkemesi, hem hukuk mahkemesi hem de ceza mahkemesi özelliklerini bir arada barındırır.

İcra Ceza Mahkemesinin Görevleri

İcra Ceza Mahkemeleri, özellikle icra takipleri sırasında ortaya çıkan yükümlülük ihlallerini incelemekle yetkilidir. Başlıca görevleri şunlardır:

1. Nafaka Borcunun Ödenmemesi

Mahkeme kararıyla hükmedilen nafakayı ödemeyen borçlu, nafaka alacaklısının şikâyeti üzerine İcra Ceza Mahkemesi’nde yargılanır.
Borçluya 3 aya kadar tazyik hapsi cezası verilebilir.

2. Mal Beyanında Bulunmamak veya Gerçeğe Aykırı Beyan

İcra takibinde borçlu, mal beyanında bulunmak zorundadır.
Mal beyanında bulunmayan veya gerçeğe aykırı beyanda bulunan borçlu, İcra Ceza Mahkemesinde cezalandırılabilir.

3. İcra ve İflas Kanununa Aykırı Davranışlar

Haczedilen malları kaçırmak, satmak veya gizlemek,
İcra memurunun görevini yapmasına engel olmak,
İcra takibine konu malları bilerek saklamak veya devretmek,
gibi fiiller de İcra Ceza Mahkemesinin görev alanına girer.

4. Karşılıksız Çek Suçları

5941 sayılı Çek Kanunu kapsamında karşılıksız çek keşide edenler hakkında açılan davalara da İcra Ceza Mahkemeleri bakar.
Mahkeme, adli para cezası ve bunun ödenmemesi durumunda hapis cezası kararı verebilir.

İcra Ceza Mahkemesinde Yargılama Usulü

İcra Ceza Mahkemeleri, şikâyet üzerine harekete geçer.
Şikâyet, genellikle Cumhuriyet Savcılığına dilekçe verilerek ya da doğrudan icra ceza mahkemesine başvurularak yapılabilir.
Şikâyet süresi, çoğu icra ceza suçunda 3 aydır.
Mahkemenin verdiği kararlar kesin değildir; istinaf ve temyiz yolları açıktır.

Sonuç

İcra Ceza Mahkemeleri, borç ve alacak ilişkilerinde tarafların yükümlülüklerini yerine getirmemesinden doğan uyuşmazlıkları çözen özel ceza mahkemeleridir. Özellikle nafaka ödememek, mal beyanında bulunmamak, haciz işlemlerine engel olmak veya karşılıksız çek düzenlemek gibi durumlarda devreye girerek tazyik hapsi veya adli para cezası gibi yaptırımlar uygular.