Afrika Birliği, Afrika kıtasında yer alan Afrika ülkelerinin tek çatı altında toplandığı ve Afrika Birliği Örgütü’nün ardılı olarak 2002 yılında oluşturulan uluslararası kuruluştur.
Afrika Birliği, Habeşistan İmparatoru Haile Selassie’nin gayretleri ile 22-25 Mayıs 1963’te Etiyopya’nın başkenti Addis Ababa’da bir araya gelen otuz iki bağımsız Afrika ülkesinin imzaladığı antlaşma ile Afrika Birliği Örgütü adıyla kuruldu. 9 Temmuz 2002 tarihinden itibaren Afrika Birliği adını alan örgütün temel amacı Afrika ülkeleri arasında dayanışma ve iş birliğini artırmaktır. Merkezi hâlen Addis Ababa’da bulunan bu birliğe Afrika’da bulunan tüm ülkeler üyedir.
Ayrılıp tekrar dahil olan üye
- Fas: 1984 yılında Batı Sahra’nın ilhakını Afrika Birliği’nin kabul etmemesi yüzünden bu birlikten ayrıldı. Fas, Temmuz 2016’da yaptığı açıklamada yeniden Afrika Birliği içerisinde yer almayı hedeflediğini açıklamıştır. Ülke Aralık 2016’da yaptığı yeni üyelik başvurusu ile birlik içerisinde yeniden yer almak istediğini ifade etmiştir. 30 Ocak 2017 tarihinde gerçekleştirilen 28. Afrika Birliği toplantısında Fas yeniden üyeliğe dahil edilmiştir.
Üyelik talebi
- Somaliland: 1991 yılında bağımsızlığını ilan etmesine rağmen ulusalararası alanda Somali’nin bir parçası olarak görülen Somaliland, 2005 yılında Afrika Birliği’ne üye olmak için başvuru yapmıştır. Bu başvuru işleme alınmamıştır.
- Haiti: 2 Şubat 2012 tarihinde Afrika Birliği’nde gözlemci üye statüsünü elde eden Haiti, bu tarihten sonra Afrika Birliği’ne Afrika kıtası ülkesi olmamasına rağmen resmen ortak üye olabilmek için resmi başvuru yapmıştır.
Gözlemci üyeler
- Kazakistan: Ülke 2013 yılından bu yana gözlemci üye devlet konumundadır.
- Letonya: Ülke 2012 yılından bu yana gözlemci üye devlet konumundadır.
- Litvanya: Ülke 2013 yılından bu yana gözlemci üye devlet konumundadır.
- Filistin: 2013 yılından bu yana gözlemci üye devlet konumundadır.
- Sırbistan: Gözlemci üye statüsüne sahip olan ülkede, ülke Dışişleri bakanları 2011, 2012 ve 2014 yıllarında gerçekleştirilen Afrika Birliği zirvelerine katılmışlardır.
- Türkiye: 2005 yılında gözlemci üye, 2008 yılında stratejik ortak olmuştur.
- Ukrayna: Ülke 2016 yılından bu yana gözlemci üye devlet konumundadır.
- Haiti: 2 Şubat 2012 tarihinde Afrika Birliği’nde gözlemci üye statüsünü elde etti.