Hisse Senedinin Getirileri ve Sorumlulukları
Yatırım aracı olarak hisse senedini seçen kişi ve kuruluşlar kazanç sağlamak yanında bazı sorumlulukları da yerine getirmelidirler. Bu hak ve sorumluluklar şu şekilde sıralanabilir.
Temettü (Kâr Payı) Hakkı: İşletme kâr ettiği zaman hisse senedi sahibi olan ortak bu kâra hissesi oranında ortak olur. Ancak risk göz önüne alınırsa işletmenin her zaman kâr etmeyeceği de bilinmelidir. İşletme kârından kanunen ayrılması gereken tutarlar ayrılmadıkça ortakların temettüleri dağıtılamaz.
Rüçhan Hakkı: İşletmenin bedelli sermaye artırımına gitmesi halinde mevcut ortakların artırımdan öncelikle pay alma hakkına rüçhan hakkı denir. Bu haktan faydalanabilmek için eski hisse senedinin Sermaye Piyasası Kurulu tarafından belirtilen süre içinde ibraz edilmesi (sunulması) gerekir.
Yönetime Katılma ve Oy Hakkı: Hisse senedi sahibi olan yatırımcı şirket yönetim kurulu seçimlerinde seçmen ve aday olarak yönetime katılabilir. Ancak oy kullanımı hisse ile orantılı olduğu için işletmede her zaman fazla hissesi bulunan kişilerin söz hakkı daha fazladır. Her hisse bir oyu ifade eder. Bu durumda %51 hisseyi elinde bulunduranlar yönetime sahip olabilirler.
Bilgi Alma Hakkı: Pay sahipleri istedikleri zaman şirket sırları dışındaki genel bilgileri edinme hakkına sahiptirler. Bu hak engellenemez ve sınırlanamaz.
Sır Saklama Sorumluluğu: Pay sahibi hem ortaklığın devamı sırasında hem de ortaklıktan ayrıldıktan sonra şirket sırlarını saklamak ve açıklamamakla mükelleftir.
Taahhütleri Yerine Getirme Sorumluluğu: Pay sahibi işletme kuruluşunda ve sermaye artırımı esnasında taahhüt ettiği tutarları zamanında ödemekle sorumludur. Aksi halde cezai işleme maruz kalabilirler.
Sözleşme Şartlarına Uyma Sorumluluğu: Pay sahibi ortaklık sözleşmesinde belirtilen ve altına imzasını attığı tüm kurallara uymak ve sorumluluklarını yerine getirmek zorundadır.
