Önalım (Şufa) hakkı, bir malın veya hakkın sahibinin, bu malın veya hakkın başkasına satılması veya devredilmesi durumunda, öncelikli olarak bu malı veya hakkı satın alma hakkına sahip olmasıdır. Bu hakkın amacı, malın veya hakkın sahibinin, üçüncü bir kişinin eline geçmesini engellemektir.
Önalım hakkı, Türk Medeni Kanunu’nun 630-640. maddelerinde düzenlenmiştir. Buna göre, önalım hakkı, malın veya hakkın sahibine, malın veya hakkın satış veya devir sözleşmesinin yapıldığı tarihten itibaren bir ay içinde, belirlenmiş bir bedel karşılığında, öncelikli satın alma hakkı verir.
Önalım hakkı davası ise, önalım hakkına sahip olan kişinin, bu hakkını kullanmak için açtığı bir davadır. Bu davada, önalım hakkının kullanımının geçerli olup olmadığına karar verilir. Önalım hakkı davası, malın veya hakkın sahibi tarafından açılabileceği gibi, önalım hakkına sahip olan kişi tarafından da açılabilir.
Önalım hakkı davası, malın veya hakkın satış veya devir sözleşmesinin yapıldığı tarihten itibaren bir ay içinde açılmalıdır. Ayrıca, önalım hakkı davası, malın veya hakkın satış veya devir sözleşmesinin yapıldığı tarihten itibaren bir yıl içinde sonuçlandırılmalıdır. Bu sürelerin aşıldığı durumlarda, önalım hakkı kullanılamaz.
Sonuç olarak, önalım hakkı, malın veya hakkın sahibine öncelikli satın alma hakkı veren bir haktır. Önalım hakkı davası ise, önalım hakkının kullanımının geçerli olup olmadığına karar veren bir davadır. Bu hak ve dava, Türk Medeni Kanunu’nun ilgili maddelerinde düzenlenmiştir.
