İş Sağlığı ve Güvenliği Hukukunda İşveren ve Çalışanın Yükümlülükleri: Bilinmesi Gerekenler

İş Sağlığı ve Güvenliği Hukukunda İşveren ve Çalışanın Yükümlülükleri: Bilinmesi Gerekenler

İş sağlığı ve güvenliği (İSG), çalışanların işyerinde karşılaşabileceği riskleri önlemek ve güvenli bir çalışma ortamı sağlamak amacıyla düzenlenmiş bir hukuk alanıdır. İşverenler ve çalışanlar, İSG mevzuatı kapsamında belirli yükümlülüklere sahiptir. Bu yazıda, işveren ve çalışanın yükümlülüklerini, İSG mevzuatını ve uyulması gereken kuralları detaylı bir şekilde ele alacağız.

İş Sağlığı ve Güvenliği Nedir?

İş sağlığı ve güvenliği, çalışanların fiziksel, ruhsal ve sosyal refahını korumayı amaçlayan bir disiplindir. İSG mevzuatı, işyerlerinde güvenli bir çalışma ortamı sağlamak ve iş kazaları ile meslek hastalıklarını önlemek için düzenlenmiştir. Bu kapsamda, işverenler ve çalışanlar belirli sorumluluklar üstlenir.

İşverenin Yükümlülükleri Nelerdir?

İşveren, İSG mevzuatı kapsamında çalışanların sağlığını ve güvenliğini korumakla yükümlüdür. Bu yükümlülükler şunlardır:

1. Risk Değerlendirmesi Yapmak: İşveren, işyerinde oluşabilecek riskleri belirlemek ve bu risklere karşı önlem almak zorundadır.
2. Eğitim Vermek: İşveren, çalışanlara iş sağlığı ve güvenliği konusunda eğitim vermelidir. Bu eğitimler, çalışanların işe başlamadan önce ve periyodik olarak tekrarlanmalıdır.
3. Kişisel Koruyucu Donanım (KKD) Sağlamak: İşveren, çalışanların işyerindeki risklere karşı korunması için gerekli kişisel koruyucu donanımları temin etmelidir.
4. Sağlık Gözetimi Yapmak: İşveren, çalışanların periyodik sağlık kontrollerini yaptırmalı ve meslek hastalıklarını önlemelidir.
5. Acil Durum Planı Hazırlamak: İşveren, olası acil durumlar için bir eylem planı hazırlamalı ve çalışanları bu plan hakkında bilgilendirmelidir.

Çalışanın Yükümlülükleri Nelerdir?

Çalışanlar da İSG mevzuatı kapsamında belirli yükümlülüklere sahiptir. Bu yükümlülükler şunlardır:

1. Talimatlara Uymak: Çalışan, işverenin İSG konusundaki talimatlarına uymalı ve güvenlik kurallarını ihlal etmemelidir.
2. Kişisel Koruyucu Donanım Kullanmak: Çalışan, işveren tarafından sağlanan kişisel koruyucu donanımları doğru bir şekilde kullanmalıdır.
3. Riskleri Bildirmek: Çalışan, işyerinde tespit ettiği riskleri veya tehlikeli durumları işverene bildirmelidir.
4. Eğitimlere Katılmak: Çalışan, işveren tarafından düzenlenen İSG eğitimlerine katılmalı ve bu eğitimlerde öğrendiklerini uygulamalıdır.

İş Sağlığı ve Güvenliği Mevzuatı

İş sağlığı ve güvenliği, 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu ile düzenlenmiştir. Bu kanun, işyerlerinde İSG hizmetlerinin organizasyonu, risk değerlendirmesi, acil durum planları ve çalışanların eğitimi gibi konuları kapsar. Ayrıca, İSG mevzuatına uyulmaması durumunda idari para cezaları ve hukuki yaptırımlar öngörülmüştür.

İş Kazaları ve Meslek Hastalıklarında Hukuki Süreç

İş kazaları ve meslek hastalıkları durumunda, çalışanlar ve işverenler arasında hukuki süreçler başlayabilir. Bu süreçler şunlardır:

1. İş Kazası Bildirimi: İş kazası, işveren tarafından en geç iki iş günü içinde Sosyal Güvenlik Kurumu’na (SGK) bildirilmelidir.
2. Tazminat Davaları: Çalışan veya yakınları, iş kazası veya meslek hastalığı nedeniyle tazminat davası açabilir.
3. Ceza Davaları: İşveren, İSG mevzuatına uymadığı için cezai sorumluluk altına girebilir.

Sonuç

İş sağlığı ve güvenliği, hem işverenler hem de çalışanlar için büyük önem taşır. İşverenler, çalışanların sağlığını ve güvenliğini korumakla yükümlüdür. Çalışanlar ise İSG kurallarına uymalı ve işyerindeki riskleri bildirmelidir. Eğer iş sağlığı ve güvenliğiyle ilgili bir sorun yaşıyorsanız, hukuki destek almak en doğru adım olacaktır.