Zorla evlendirilme, bir kişinin kendi iradesi dışında ve baskı altında, evlenmeye zorlanması durumudur. Türkiye’de, zorla evlendirme, Türk Ceza Kanunu kapsamında suç olarak kabul edilmektedir ve mağdurlara karşı ciddi hak ihlallerine yol açabilir. Zorla evlendirilme, yalnızca bireysel hak ihlali oluşturmakla kalmaz, aynı zamanda aile içi şiddet, toplumsal baskı ve kültürel normlar gibi birçok sorunun temelinde yer alabilir. Bu makalede, zorla evlendirilmiş bir kişinin hukuki hakları, ne yapması gerektiği ve bu durumda başvurulabilecek yollar ele alınacaktır.
1. Zorla Evlendirilmenin Tanımı ve Hukuki Durumu
Türk Medeni Kanunu’na göre evlilik, karşılıklı rıza ve irade özgürlüğü temelinde gerçekleşen bir birlikteliktir. Zorla evlendirme, bu temellere aykırı olarak, kişinin kendi rızası dışında evlenmeye zorlanması anlamına gelir. Bu tür bir evlilikte, kişinin iradesi hiçe sayılmakta ve tamamen başka bir kişiye veya aileye dayalı bir baskı söz konusu olmaktadır.
Zorla evlendirme, hukuken geçersiz bir durum yaratabilir ve bu tür bir evlilik feshedilebilir. Ayrıca, zorla evlendiren kişilere karşı cezai yaptırımlar uygulanabilir. Türk Ceza Kanunu’na göre, zorla evlendirme suç olarak kabul edilmekte ve cezai yaptırım gerektirmektedir.
2. Zorla Evlendirilmiş Bireylerin Hakları
Zorla evlendirilen bir kişinin hakları, hem medeni kanun hem de cezai kanunlarla güvence altına alınmıştır. Bu tür bir durumda mağdurun haklarını korumak için aşağıdaki adımlar izlenebilir:
a) Evliliğin İptali:
Zorla evlendirilen kişi, medeni haklarını kullanarak evliliği iptal ettirebilir. Türk Medeni Kanunu’na göre, evlilik taraflarının iradesi dışında ve zorla yapılmışsa, evlilik geçersiz sayılabilir. Evliliğin iptali için dava açılabilir. Zorla evlilik yapan kişilerin hukuki sorumluluğu da bu noktada devreye girer.
b) Aile Mahkemesine Başvuru:
Zorla evlendirilen kişi, Aile Mahkemesi‘ne başvurarak, evliliğin iptali için talepte bulunabilir. Aile Mahkemesi, kişinin iradesi dışında evliliğe zorlanmasının duygusal ve psikolojik etkilerini göz önünde bulundurarak bir karar verebilir. Mahkeme, mağdurun başvurusu doğrultusunda evliliği iptal edebilir.
c) Boşanma Talebi:
Zorla evlendirilen kişinin evlilik sürecine başlamasından sonra, evliliğin geçerliliğini sürdürmek istememesi halinde boşanma davası açılabilir. Boşanma, evliliğin sonlandırılması için en hızlı yollardan biridir ve kişinin iradesine dayalı olmadan evliliğe zorlanması durumu, boşanma için geçerli bir neden oluşturur.
3. Zorla Evlendirme Suçu ve Cezai Yaptırımlar
Zorla evlendirme, Türk Ceza Kanunu’na göre suçtur. Madde 109’da, “Zorla evlendirme” suçuna ilişkin hükümlere yer verilmiştir. Zorla evlendirme suçunu işleyen kişi veya kişiler cezai sorumluluk taşır.
Eğer bir kişi, başkalarını zorla evlendirmeye çalışıyorsa, cezai işlemler başlatılabilir. Zorla evlendirme suçu kapsamında suçlulara verilecek cezalar, mağdurun maruz kaldığı baskının şiddetine ve evliliğin nasıl gerçekleştirildiğine bağlı olarak değişir. Suçlu kişi, mağdura zarar vermişse, cezai yaptırım daha ağır olabilir.
Zorla Evlendirme Suçunun Cezası:
-
Zorla evlendirme suçu için hapis cezası uygulanabilir. Hapis cezasının süresi, suçun ciddiyetine göre değişebilir. Zorla evlendirilme durumunda, evlilik için kullanılan baskı, şiddet ve tehditler ağırlaştırıcı nedenler olarak değerlendirilir.
-
Ayrıca, zorla evlendirme suçu kapsamında mağdurun maruz kaldığı psikolojik ve fiziksel şiddet de dikkate alınır. Bu şiddet, failin cezalandırılmasında etken olur.
4. Zorla Evlendirilen Kişilerin Başvurabileceği Yollar
Zorla evlendirilen kişilerin, hukuki olarak başvurabileceği yollar bulunmaktadır. Bu yollar, mağdurun korunması ve haklarının güvence altına alınması amacıyla oldukça önemlidir.
a) Kolluk Kuvvetlerine Başvuru:
Zorla evlendirilen bir kişi, öncelikle kolluk kuvvetlerine başvurabilir. Zorla evlendirilme, şiddet içeren bir suç olabilir ve polis ya da jandarma, mağduru korumak amacıyla önlemler alabilir. Mağdur, bu aşamada şikayetçi olabilir.
b) Aile Danışmanlığı ve Psikolojik Destek:
Zorla evlendirilmiş kişilerin yaşadığı duygusal ve psikolojik travmalar, uzman bir aile danışmanı veya psikolog tarafından destek alınarak aşılabilir. Bu kişiler, mağdura psikolojik destek sağlayarak, zorla evlendirilen kişinin sağlıklı bir şekilde hayatına devam etmesini sağlamaya çalışır.
c) Hukuki Destek:
Zorla evlendirilmiş kişilerin, hukuki destek alması oldukça önemlidir. Bir avukat aracılığıyla, evliliğin iptali, boşanma davaları ve tazminat talepleri gibi işlemler başlatılabilir.
5. Zorla Evlendirmeyi Engellemek İçin Alınabilecek Önlemler
Zorla evlendirme, sadece mağdura zarar vermekle kalmaz, aynı zamanda toplumsal bir sorundur. Bu sorunun önlenmesi için toplumda farkındalık yaratmak, eğitim programları düzenlemek ve zorla evlendirilme durumları hakkında insanları bilgilendirmek önemlidir. Ayrıca, devletin bu tür durumlara karşı duyarlı olması ve mağdurlara karşı hukuki yardımı en hızlı şekilde sunması gerekir.
Sonuç:
Zorla evlendirilme, kişinin temel insan haklarına aykırı bir durumdur ve mağdurun psikolojik, duygusal ve fiziksel sağlığı üzerinde ciddi olumsuz etkiler yaratabilir. Zorla evlendirilen bir kişi, hukuki haklarını kullanarak, evliliğin iptali için başvurabileceği birçok yasal yol bulunmaktadır. Ayrıca, zorla evlendirme suçunun failine karşı cezai yaptırımlar uygulanır. Mağdurlar, hem hukukî hem de psikolojik destek alarak, bu tür bir durumu atlatabilir ve haklarını savunabilirler.
