Vergi Suç ve Cezalarına İlişkin Genel Kurallar
A. İştirak
Ceza hukukunda iştirak bir kişi tarafından işlenebilecek bir suçun birden çok kişi tarafından işbirliği halinde işlenmesidir. Bu suçun yasal tanımında yer alan fiili birlikte gerçekleştiren kişilerden her biri fail olarak sorumlu olur. Başkasını suç işlemeye azmettiren kişi de işlenen suçun cezası ile cezalandırılır. Vergi kaçakçılığı suçlarının işlenmesine iştirak eden suç ortaklarının bu suçların işlenmesinde maddi menfaatinin bulunmaması halinde Ceza Kanununun suça iştirak hükümlerine göre hakkında verilecek cezanın yarısı indirilir.
B. Tekerrür
Tekerrür daha önce suç işleyen ve cezası kesinleşen bir kimsenin belirli süre içinde yeniden suç işlemesi halinde cezasının arttırılması sonucunu doğuran bir nedendir.
Vergi ziyaı veya usulsüzlükten dolayı ceza kesilen ve cezası da kesinleşen bir kimse cezasının kesinleştiği tarihi izleyen yılın başından başlamak üzere vergi ziyaında 5, usulsüzlükte 2 yıl içinde tekrar işlerse vergi ziyaı cezası yüzde 50, usulsüzlük cezası yüzde 25 oranında arttırılır. Tekerrür süresi, önceki cezanın kesinleştiği tarihi izleyen yılın başından itibaren işlemeye başlayacağı kabul edilmiştir.
C. Birleşme
Vergi ziyaında cezayı gerektiren tek bir fiil ile başka neviden birkaç vergi kayba uğratılmış olursa her vergi bakımından ayrı ayrı ceza kesilir. Örneğin, tek bir fiil ile hem KDV’de hem de ÖTV’de kayba uğratılmışsa her vergi için ayrı ayrı ceza kesilir.
Cezayı gerektiren bir fiil ile vergi ziyaı ve usulsüzlük birlikte işlenmiş olursa bunlara ilişkin cezalardan sadece miktar itibariyle en ağırı kesilir. Usulsüzlük cezası kesilen bir fiil ile vergi kaybına da neden olunduğu sonradan anlaşıldığı takdirde, daha önce usulsüzlük cezası kesilmiş olması, bu cezanın kayba uğratılan vergiden dolayı kesilmesi gereken vergi ziyaı cezası ile karşılaştırılmasına ve noksan kesilen cezanın tamamlanmasına engel olmaz.
VUK 337. maddesine göre, ayrı ayrı işlenmiş olan vergi ziyaı suçu veya usulsüzlüklerden dolayı ayrı ayrı ceza kesilir. Görüldüğü gibi fiil ayrılığı durumunda cezalarda birleşme söz konusu olmamaktadır. Vergi ziyaı ve usulsüzlük cezaları ile kaçakçılık cezaları birleştirilemez.
