Türk Hukuk Tarihi / Online Test-9 (Çözümlü)

Kişi özgürlüğünün sadece kanun dışı cezalandırmalara karşı değil aynı zamanda tutuklamalar bakımından da korunması 1909 Anayasası'nda öngörülmüştür.

1937’de ise laiklik ilkesi resmen kabul edilmiştir. Bu değişikliklerle, Türkiye Cumhuriyeti'nin laik, çağdaş, tam bağımsız bir devlet olması amaçlanmıştır.

Her ne kadar III. Selim’in reformları, Kabakçı Mustafa isyanıyla son bulmuş (1807) ve III. Selim tahttan uzaklaştırılışından 14 ay sonra (1808) öldürülmüşse de Osmanlı Devletindeki değişim aynı doğrultuda devam etmiştir.

Islahat Fermanı da, Tanzimat Fermanı gibi içinde bulunduğu çağa uygun bir Osmanlı toplumu (milleti) meydana getirme aşamalarından biriydi. Bu noktayı tespit açısından fermanın metnine dönülürse, Müslüman ve Müslüman olmayan Osmanlı tebaası arasındaki farklılıkların kaldırılarak, eşit statüdeki Osmanlı yurttaşını meydana getirme çabasıyla karşılaşılır. Fermanın kabul ettiği esasların çoğu, tebaa eşitliğini oluşturmaya yönelikti.

Kardeş katli uygulaması, Fatih Sultan Mehmet öncesinde de uygulansa da hukuki zemine Fatih Sultan Mehmet Dönemi'nde kavuşmuştur. Bu uygulamaya temel oluşturan sebeplerden biri eski Türklerdeki egemenlik anlayışıdır. Zira bu anlayış uyarınca Tanrı'nın kut bahşettiği soya mensup her erkek bireyin egemenlik hususunda hakkı olduğu, devletin kağan ailesinin ortak malı olduğu kabul edilir. Her erkek bireyin taht üzerinde hak iddiasının önüne geçmek amacıyla kardeş katline olanak tanınmıştır. Bununla birlikte ekberiyet usulünün kabulü ile bu uygulamadan vazgeçilmeye çalışılmıştır; çünkü ekberiyet usulü Osmanlı hanedanlığına mensup yaşça en büyük erkek bireyin tahta çıkmasını öngörür.

İslâm hukukunun teşekkül tarihinde en mühim devir Asr-ı Saadet de denilen vahiy devridir

Müslüman olan ve olmayan tebaa arasında eşitlik ilkesine vurgu yapılması, biri ulemaya, biri devlet adamlarına ilişkin iki ceza kanununun kabulü, Tanzimat Dönemi kanunlaştırmalarında ve yargı örgütünde önemli bir unsur olarak ortaya çıkan Meclis-i Vâlâ-yı Ahkâm-ı Adliye’nin kuruluşu, hükümet (kabine) sisteminin kabul edilmesi, müsaderenin ve siyaseten katlin “hemen hemen” tarihe karışması ve Yeniçeri Ocağının kaldırılması da dâhil olmak üzere birçok reform, II. Mahmut’un iktidar dönemine rastlar.