OLAY
Hukuk Fakültesi öğrencisi olan ablasının miras hukuku kitaplarını karıştıran A, öğrendiklerini uygulamak ister. Uzunca bir süre düşündükten sonra, çalışma masasındaki not defterinin boş bir sayfasına kurşun kalemle “17. yaş günümde düzenlediğim bu belge ile ben Ali Kahraman, ölümüm halinde bütün kitaplarımın sınıf arkadaşım B’ye verilmesini, başta dizüstü bilgisayarım olmak üzere diğer tüm malvarlığımın da arkadaşım C’ye kalmasını arzu ediyorum.” yazar ve metnin altına Ankara yazarak imzalar.
SORU 1- A’nın tasarrufunun türünü belirterek, geçerliliğini şekil yönünden değerlendiriniz.
Olayda A tarafından, şekli anlamda ölüme bağlı tasarrufların bir türü olan el yazılı vasiyetnamenin düzenlendiğini görüyoruz. TMK md. 538’e göre el yazılı vasiyetnamenin geçerli olması için, yapıldığı yıl, ay ve gün anlaşılacak şekilde düzenlenme tarihinin vasiyetnameden anlaşılması, başından sonuna kadar mirasbırakanın el yazısı ile yazılmış ve imzalanmış olması gereklidir. Bu şekil şartlarını taşıması ve mirasbırakanın vasiyetname yapma iradesinin varlığı konusunda şüphe yaratmaması kaydıyla, vasiyetname metninin yazıldığı yerin bir önemi yoktur.
Olayda vasiyetname metninde yer alan “17. yaş günüm” ifadesinden düzenlenme tarihini gün detaylılığında anlayabiliyoruz. Metnin A’nın el yazısıyla yazılmış ve imzalanmış olması da vasiyetnamenin geçerliliği için aranan şekil şartlarını karşılıyor. Dolayısıyla A tarafından düzenlenen el yazılı vasiyetnamenin şekil bakımından geçerlilik şartlarını taşıdığı sonucuna ulaşabiliriz.
SORU 2- A’nın tasarrufunun geçerliliğini ehliyet yönünden değerlendiriniz.
Olayda A tarafından bir el yazılı vasiyetname düzenlendiği görülmektedir. Vasiyet yapma ehliyetine ilişkin TMK md. 502’ye göre, vasiyet yapabilmek için ayırt etme gücüne sahip ve on beş yaşını doldurmuş olmak gerekir. Dolayısıyla olayda el yazılı vasiyetnamenin ehliyet yönünden geçerliliği, A’nın vasiyet yapma ehliyetine ilişkin belirtilen şartları vasiyetnameyi düzenlediği anda taşımasına bağlıdır.
Ayırt etme gücü kısaca, bir kimsenin, davranışlarının sebep ve sonuçlarını takdir ederek hareket edebilme iktidarı olarak tanımlanabilir. Bu iktidarın varlığı her davranış bakımından ayrı ayrı incelenecektir. Eğer vasiyette bulunan kişi yaptığı ölüme bağlı tasarrufun değer ve önemini anlayabilecek durumdaysa, ayırt etme gücü var demektir. Somut olayda tasarrufun konusu A’nın kitapları ve dizüstü bilgisayarı olduğu için, bu tasarruf bakımından ayırt etme gücünün var olduğu sonucuna ulaşılabilir.
Vasiyetname metnindeki ifadelerden, on beş yaşını doldurmuş olma şartının da gerçekleştiği anlaşılmaktadır. Sonuç olarak A’nın tasarrufunun ehliyet yönünden geçerli olduğu sonucuna ulaşabiliriz.
SORU 3- A’nın son arzularının hukuki nitelendirmesini yaparak, özelliklerini karşılaştırmalı olarak açıklayınız.
A’nın vasiyetnamesinde yer verdiği maddi anlamda ölüme bağlı tasarrufların ayrı ayrı incelenmesi gerekmektedir. Olayda A’nın kitaplarına ilişkin tasarrufu, B lehine yapılmış bir belirli mal vasiyeti niteliğindedir. “Başta dizüstü bilgisayarım olmak üzere diğer tüm malvarlığımın da arkadaşım C’ye kalmasını arzu ediyorum.” şeklindeki tasarrufu ise, C’yi mirasçısı olarak atadığı anlamına gelmektedir.
Atanmış mirasçı C mirasçı sıfatını kazanır ve tıpkı yasal mirasçılar gibi mirasbırakanın külli halefi haline gelir. Dolayısıyla mirasbırakanın ölümü ile birlikte, kendisine isabet eden miras payı herhangi bir hukuki işleme ihtiyaç olmaksızın C’nin malvarlığına dahil olur. Belirli mal vasiyeti lehtarı (musaleh) B ise mirasçı sıfatını kazanmaz, dolayısıyla mirasbırakanın külli halefi değil, cüzi halefidir. Bu nedenle, mirasbırakanın ölümüyle birlikte lehine bir alacak hakkı doğar. Kendisine vasiyet edilen malların mülkiyetinin devrini diğer mirasçılardan talep edecektir.
B ve C, yani belirli mal vasiyeti lehtarı ile atanmış mirasçı arasındaki diğer bir fark, belirli mal vasiyeti lehtarının tereke borçlarından sorumlu olmamasıdır. Oysa atanmış mirasçı, tıpkı yasal mirasçı gibi, mirasbırakanın borçlarından hem kendisine isabet eden miras payı hem de kişisel malvarlığı ile sorumludur.
Miras Hukuku Bazı Test ve Pratik Çalışmaları
Diğer Pratik ve Testler İçin Tıklayınız.
Çok yararlı bi yazı olmuş hocam teşekkür ederim .Sizin yazılarınızı beğenerek okuyorum elinize sağlık.
Bu konu hakkında bilgi vermeniz çok güzel. Genellikle türkçe içerikler az oluyor fakat böyle güzel içerikler görmek ve okumak çok zevkli.
çok bilgilendirici bir yazı olmuş ellerinize sağlık teşekkür ederim
Yazdığınız yazıdaki bilgiler altın değerinde çok teşekkürler bi kenara not aldım.
Bilgiler için teşekkür ederim işime son derece yaradı