Maddi Anlamda Kesin Hükmün Sona Ermesi
Yargılamanın Yenilenmesi
Bazı ağır yargılama hataları nedeniyle, kanun koyucu hüküm kesinleştikten sonra, dahi verilen hükme karşı olağanüstü kanun yoluna başvurulmasına olanak tanınmaktadır. Buna yargılanmanın yenilenmesi denir. Kanunda sınırlı sayılan bazı hallerin bulunması halinde verilen hüküm iptal edilir ve yargılama yenilenerek yeniden karar verilir.
Değişiklik Davası
Hüküm verilirken mevcut koşullar hüküm verildikten ve kesinleştikten sonra, kesinleşen hükmin değişen koşullara uydurulması gerekir. Bu amaçla açılan davalara değişiklik davası denir. Bazı hallerde hükmün temelini oluşturan vakıalar hükmün verilmesinden sonra değişebilir. Bu ise hükmün değişen koşullara göre değiştirilmesi sonucunu doğurur.
Ağır yaralı kişi hakkında tazminat davası görülürken ve hükme bağlanırken yaralanan kişinin durumu tam olarak belirlenebilir nitelikte olmayabilir. Hükmün kesinleşmesinden sonra durumu daha da düzelebilir ya da ağırlaşabilir. Hükmün yeni koşula uydurulması gerekir.
Örneğin haksız fil nedeniyle açılan tazminat davasında zararın sonuçlarını tayin etmek mümkün değilse hakim vermiş olduğu hükmü yeniden inceleyebilme yetkisini saklı tutar. Çocukla ilişki kurulması hakkında hüküm ve nafaka ile ilgili hükümler de koşulların değiştirilmesiyle değiştirilebilir.