Kararın İçeriği ve Bildirilmesi
Kararın İçeriği
Karar, uyuşmazlığı çözen hâkim tarafından açıklanır. Toplu mahkemelerde hâkimler aralarında gizlice tartışarak oylanır ve başkan tarafından aleni tefhim edilir. Toplu mahkemeler de karar verilirken en kıdemsiz üyeden hâkimlerin oylarını toplar. Başkan kararını en son açıklar. Karara muhalif kalan üye oyunun gerekçesini kararda ayrıca belirtir. Hiçbir üye çekimser kalamaz. Karar açıklanmadan evvel düzeltilebilir, değiştirilebilir veya yeni bir karar verilebilir.
Kararın başında “Türk Milleti Adına” verildiği belirtilir. Kararı veren mahkeme ile hâkim veya hâkimlerin ve tutanak kâtibinin adı soyadı ve sicil numaraları yazılır. Bunun yanında mahkeme hangi sıfatla görev yapıyorsa o sıfatı da yazılır.
Kararda tarafların ve davaya katılanların kimlikleri ile varsa kanuni temsilcileri vekillerinin adı soyadı ve adresleri gösterilmesi gerekir.
İki tarafın ileri sürdüğü iddia ve savunmaların özeti, anlaştıkları ve anlaşamadıkları hususlar, çekişmeli vakıalar hakkında toplanan deliller, delillerin tartışılması ve değerlendirilmesi, sabit görülen vakıalarda bunlardan çıkarılan sonuç ve hukuki sebep yine kararda olması gerekir.
Kararda, hüküm sonucu, yargılama giderleri ve harcanmayan avansın iadesine kanun yolları, hükmün verildiği tarih, hâkim, hâkimler ve zabıt kâtibinin imzası bulunmalıdır.
Kararda yazılması gereken en önemli unsur, hükmün sonucudur. Buna “hüküm fıkrası” ya da “kısa karar” da denir. Dava sonunda mahkemenin kimin lehine kimin aleyhine karar verdiği, davacının talebinin ne kadarının kabul edildiği tereddütsüz şekilde anlaşılmalıdır.
Karar yazılıp, imzalanıp mahkeme mührü ile mühürlendikten sonra, hükmün nüshaları taraflara makbuz karşılığında verilir, verilmeyen tarafa ise gecikmeksizin tebliğ edilir. Kararın aslı mahkeme arşivinde saklanır. Kararın taraflara tebliğ edilen nüshalarına “ilam” denir.
Kararın Bildirilmesi
Karar yargılamanın sone erdiği duruşmada verilir ve tefhim edilir. Hükmün tefhimi ayakta dinlenir. Duruşmaya gelmeyen taraflara karar tebliğ edilir. Taraflara tebliğ edilmesi tutanağa yazılır.
Hüküm sonucu tefhim edildikten sonra gerekçeli karar imzalanmadan, hâkim ölür veya kararı imzalayamayacak duruma gelirse, yeni hâkim tefhim edilen hükme uygun bir gerekçeli karar yazarak imzalar.
Kararın hukuken sonuç doğurması için tefhim edilmesi yeterli ise de ayrıca tebliğ edilmesi de gereklidir. Çünkü kararın kesinleşmesi ve karara karşı kanun yollarına başvurulabilmesi için tebliğ şarttır.
Uygulamada her zaman hükmün gerekçeyle birlikte yazılarak bildirilmesi mümkün olmamaktadır. Kararın tümü yerine hüküm sonucu tefhim edilir. Gerekçeli karar ise tefhim tarihinden itibaren bir ay içinde yazılmalıdır.
Kısa karar ile gerekçeli kararın birbirine aykırı olması kanun yoluna başvuru teşkil eder. Bu durumda istinaf mahkemesi hata sebebiyle duruşma yapmaksızın düzelterek esas hakkında karar verir.
