Kanunlaştırma (tedvin, taknin, kodifikasyon) “herhangi bir sosyal veya ekonomik alana ilişkin hareket tarzını kanun haline koyma, kanun halinde kaideler vazetme demektir”
Kanunlaştırma Hareketleri
Siyasal, ulusal, ekonomik ve bilimsel etkenler kanunlaştırmaya sebebiyet vermiştir.
Kanunlaştırma Yöntemleri
Kanunlaştırma yöntemleri ile hukuk kurallarının nasıl, hangi yöntemle somut bir kural haline geldiği incelenmektedir. Bu konuda temel olarak 2 yöntem izlenmektedir. Bu yöntemler;
1) Somut Olay Yöntemi(Hadiseci Metot)
2) Soyut Olay Yöntemi(Mücerret Metot)
a) Somut Olay Yöntemi(Hadiseci Metot)
Bazı kanunlar hâkimlerin keyfi hareket etmelerini engellemek amacıyla ve mahkeme kararları arasında birlik sağlanabilmesi için genel hukuk kuralları yerine bunların sonuçlarının da ayrıntılı bir şekilde düzenlenmesi gerektiğini belirtirler. Bu durumda kanunlar çok ayrıntılı hazırlandığından çok fazla madde içermektedir. Bu konuya örnek olarak 17.000’den fazla maddeyi içeren 1794 tarihli Prusya Devletleri Genel Kanunu verilebilir.
b) Soyut Olay Yöntemi(Mücerret Metot)
Bu yönteme göre, bütün olayların ve onların muhtemel sonuçlarının önceden belirlenmesi mümkün değildir. Aksi halde ayrıntı içinde esasın kaybolması söz konusu olabilir. Hâkime takdir hakkı bırakılmalıdır. Bu nedenle kanunların genel olması gerekmektedir. Bu yöntemi kullanan kanunlara örnek olarak Alman, Fransız, İsviçre, Türk Medeni Kanunlarını verebiliriz.
Türkiye’de Kanunlaştırma Dönemi
Osmanlı Döneminde;
Tanzimat öncesi dinsel ağırlıklı hukuksal sistem vardır.
Tanzimat sonrası ise;
a) Birinci Aşama: Hukuk devleti kurma yolunda ilk resmi aşama olduğunu söyleyebileceğimiz 1839 Gülhane Hattı-Hümayunu’nun okunması ile başlar ve meşrutiyetin ilanına kadar devam etti. Bu süreç dinsel ve laik olmak üzere ikili hukuk temeline dayanır.
b) İkinci Aşama: Milli hükümetin kurulması ile başlamaktadır. Bu aşama sadece laik hukuk sistemine dayanır ve Cumhuriyet Dönemi olarak adlandırılır.
