İnfaz Hukuku Kuralları, hükümlülerin cezaevindeki hayatını düzenleyen ve ceza sürecinin adil bir şekilde işlemesini sağlayan kurallardır. Bu kuralların uygulanması, hükümlülerin haklarının korunması ve ceza sürecinin adaletli bir şekilde işlemesi için son derece önemlidir.
İnfaz hukuku kurallarının yer bakımından uygulanmasına ilişkin üç temel ilke vardır:
Geriye yürüme, ileriye yürüme ve hemen uygulama ilkesi.
- Derhal uygulama
- Geçmişe yürüme
- İleriye yürüme
Hemen uygulama ilkesi, işlemlere o sırada yürürlükte olan kanun hükümlerinin uygulanmasıdır. Geçmişe yürüme ilkesi, işlemlere daha sonra yürürlüğe giren kanun hükümlerinin uygulanmasıdır. İleriye yürüme ilkesi ise işlemlere bu işlemlerden öne yürürlükte olup artık yürürlükte olmayan kanun hükümlerinin uygulanmasıdır.
Ceza Muhakemesinde derhal uygulanma ilkesi geçerlidir. Ceza muhakemesinde, muhakeme yapıldığı tarihte yürürlükte olan kanun hükümleri uygulanır. Muhakeme devam ederken yeni bir kanun hükmü yürürlüğe girdiği takdirde bu yeni hüküm uygulanır. Ceza hukukunda geçmişe yürüme yasağı vardır. Türk Ceza Kanunu’nda zaman bakımından uygulama şu şekilde düzenlenmiştir:
“(1)İşlendiği zaman yürürlükte bulunan kanuna göre suç sayılmayan bir fiilden dolayı kimseye ceza verilemez ve güvenlik tedbiri uygulanamaz. İşlendikten sonra yürürlüğe giren kanuna göre suç sayılmayan bir fiilden dolayı da kimse cezalandırılamaz ve hakkında güvenlik tedbiri uygulanamaz. Böyle bir ceza veya güvenlik tedbiri hükmolunmuşsa infazı ve kanuni neticeleri kendiliğinden kalkar.
(2) Suçun işlendiği zaman yürürlükte bulunan kanun ile sonradan yürürlüğe giren kanunların hükümleri farklı ise, failin lehine olan kanun uygulanır ve infaz olunur.
(3) Hapis cezasının ertelenmesi, koşullu salıverilme ve tekerrürle ilgili olanlar hariç; infaz rejimine ilişkin hükümler, derhal uygulanır.”
Buradan da anlaşılacağı gibi, infaz hukuku kurallarının zaman bakımından uygulanmasında derhal uygulama ilkesi geçerlidir. Ancak hapis cezasının ertelenmesi, koşullu salıverilme ve tekerrüre ilişkin hükümler derhal uygulama ilkesinin istisnası olarak gösterilmiştir.
İnfaz Hukuku Kurallarının uygulanma yöntemleri şunlardır:
- Cezaevi Yönetmeliği: Cezaevlerinde uygulanacak kuralların belirlendiği yönetmelikler, hükümlülerin haklarının korunmasını ve ceza sürecinin adil bir şekilde işlemesini sağlar.
- Ceza İnfaz Kurumları ve Tutukevleri İç Yönergesi: Cezaevlerindeki günlük hayatta uygulanacak kuralları belirleyen yönergeler, hükümlülerin disiplinli bir şekilde yaşamasını sağlar.
- Ceza İnfaz Kurumlarındaki İşleyişe İlişkin Yönetmelik: Cezaevlerindeki işleyişin nasıl olacağını belirleyen yönetmelik, hükümlülerin haklarını koruyarak disiplinli bir ortam oluşmasını sağlar.
- Ceza İnfaz Kurumları İçindeki İdari İşlemlere İlişkin Yönetmelik: Cezaevlerinde uygulanacak idari işlemleri belirleyen yönetmelik, hükümlülerin haklarının korunmasını ve adaletli bir sürecin işlemesini sağlar.
- Ceza İnfaz Kurumları İçindeki Disiplin Kurallarına İlişkin Yönetmelik: Cezaevlerindeki disiplin kurallarını belirleyen yönetmelik, hükümlülerin disiplinli bir şekilde yaşamasını sağlar.
- Ceza İnfaz Kurumları İçindeki Eğitim ve Rehabilitasyon Faaliyetlerine İlişkin Yönetmelik: Cezaevlerindeki eğitim ve rehabilitasyon faaliyetlerinin nasıl yapılacağını belirleyen yönetmelik, hükümlülerin sosyal hayata hazırlanmasını ve topluma yeniden kazandırılmasını sağlar.
- Ceza İnfaz Kurumları İçindeki Sağlık ve Hijyen Kurallarına İlişkin Yönetmelik: Cezaevlerindeki sağlık ve hijyen kurallarını belirleyen yönetmelik, hükümlülerin sağlıklı bir şekilde yaşamasını sağlar.
Sonuç olarak, İnfaz Hukuku Kurallarının uygulanma yöntemleri, hükümlülerin haklarının korunmasını ve ceza sürecinin adil bir şekilde işlemesini sağlar. Türkiye’de, cezaevlerindeki hayatın düzenlenmesi için çeşitli yönetmelikler ve kurallar bulunmaktadır. Bu kuralların doğru bir şekilde uygulanması, hükümlülerin topluma yeniden kazandırılmasında önemli bir rol oynamaktadır.
