İDARİ DAVALARIN AÇILMASI

A. Genel Olarak

İdari davalar; Danıştay, idare mahkemesi ve vergi mahkemesi başkanlıklarına hitaben yazılmış imzalı dilekçelerle açılır (İYUK m. 3/1). Dilekçelerde aşağıdaki hususlar gösterilir (m. 13/2):

▶ Tarafların ve varsa vekillerinin veya temsilcilerinin ad ve soyadları veya unvanları ve adresleri ile gerçek kişilere ait Türkiye Cumhuriyeti kimlik numarası,
▶ Davanın konu ve sebepleri ile dayandığı deliller,
▶ Davaya konu olan idari işlemin yazılı bildirim tarihi,
▶ Vergi, resim, harç, benzeri mali yükümler ve bunların zam ve cezalarına ilişkin davalarla tam yargı davalarında uyuşmazlık konusu miktar,
▶ Vergi davalarında davanın ilgili bulunduğu verginin veya vergi cezasının nevi ve yılı, tebliğ edilen ihbarnamenin tarihi ve numarası ve varsa mükellef hesap numarası.

Dava konusu kararın ve belgelerin asılları veya örnekleri dava dilekçesine eklenir. Dilek-çeler ile bunlara ekli evrakın örnekleri karşı taraf sayısından bir fazla olur (m. 13/3).

B. Dilekçelerin Verilebileceği Yerler

Dava dilekçeleri ve savunma dilekçeleri ile davalara ilişkin her türlü evrak, şu mercilere verilebilir (İYUK m. 4/1):
▶ Danıştaya veya ait olduğu mahkeme başkanlıklarına veya
▶ Bunlara gönderilmek üzere idare veya vergi mahkemesi başkanlıklarına,
▶ İdare veya vergi mahkemesi bulunmayan yerlerde büyükşehir belediyesi sınırları içeri-sinde kalıp kalmadığına bakılmaksızın asliye hukuk hakimliklerine veya
▶ Yabancı memleketlerde Türk konsolosluklarına.

Diğer yerlere verilen dilekçeler, en geç 3 gün içinde Danıştay veya ait olduğu mahkeme başkanlığına taahhütlü olarak gönderilir. Bu yerlerde harç pulları bulunmadığı takdirde bunlara karşılık alınan paraların miktarı ve alındı kağıdının tarih ve sayısı dilekçelere yazılır (m. 6/3).

C. Aynı Dilekçe İle Dava Açılabilecek Haller

Aynı dilekçe ile dava açmak iki şekilde mümkündür:

• Birden Fazla İşleme Karşı Tek Dilekçe İle Dava Açılması: Her idari işlem aleyhine ayrı ayrı dava açılır. Ancak, aralarında maddi veya hukuki yönden bağlılık yada sebep-sonuç ilişkisi bulunan birden fazla işleme karşı bir dilekçe ile de dava açılabilir (İYUK m. 5/1).
• Birden Fazla Şahsın Tek Dilekçe İle Dava Açması: Birden fazla şahsın müşterek dilekçe ile dava açabilmesi için 1) davacıların hak veya menfaatlerinde iştirak bulunması ve 2) davaya yol açan maddi olay veya hukuki sebeplerin aynı olması gerekir (m. 5/2).

D. Dilekçe Üzerine Uygulanacak İşlem

a) Genel Olarak: Danıştay, idare mahkemesi ve vergi mahkemesi başkanlıklarına veya diğer yerlere verilen dilekçelerin harç ve posta ücretleri alındıktan sonra deftere derhal kayıtları yapılarak kayıt tarih ve sayısı dilekçenin üzerine yazılır. Dava bu kaydın yapıldığı tarihte açılmış sayılır (İYUK m. 6/1). Davacılara, kayıt tarih ve sayısını gösteren imzalı ve mühürlü, pulsuz bir alındı kağıdı verilir (m. 6/2).
Bölge idare, idare ve vergi mahkemelerinde dilekçeler, evrak bürosunca kaydedilerek ilgili mahkemelere havale olunur. Dilekçe sahibine evrakın tarih ve sayısını gösterir ücretsiz bir alındı kâğıdı verilir (m. 14/2). Dilekçeler Danıştayda Evrak Müdürlüğünce kaydedilir ve Genel Sekreterlikçe görevli dairelere havale olunur (m. 14/1).

b) Harç veya Posta Ücretinde Eksiklik Bulunması: Harç ve posta ücretinde davanın açıldığı sırada eksiklik bulunabileceği gibi, dava açıldıktan sonra da bir azalma meydana gelebilir:

Harç veya Posta Ücretinde Davanın Açıldığı Sırada Eksiklik Bulunması: Herhangi bir sebeple harcı veya posta ücreti verilmeden veya eksik harç veya posta ücreti ile dava açılmış olması halinde, 30 gün içinde harcın ve posta ücretinin verilmesi ve tamamlanması hususu daire başkanı veya görevlendireceği tetkik hakimi, mahkeme başkanı veya hakim tarafından ilgiliye tebliğ olunur. Tebligata rağmen gereği yerine getirilmediği takdirde bildirim aynı şekilde bir daha tekrarlanır; yani 30 gün daha verilir. Harç veya posta ücreti süresi içinde verilmez veya tamamlanmazsa davanın açılmamış sayılmasına karar verilir ve davacıya tebliğ olunur (m. 6/4). Tebligat re’sen genel bütçeden yapılır (m. 6/6).

Harç ve Posta Ücretinde Dava Açıldıktan Sonra Azalma Olması: Dava açıldıktan sonra posta ücretinde tebliğ işlemlerinin yapılmasını engelleyecek şekilde azalma olması halinde, 30 gün içinde posta ücretinin tamamlanması daire başkanı veya görevlendireceği tetkik hakimi, mahkeme başkanı veya hakim tarafından ilgiliye tebliğ olunur. Tebligata rağmen gereği yerine getirilmediği takdirde bildirim aynı şekilde bir daha tekrarlanır; yani 30 gün daha verilir. Posta ücreti süresi içinde tamamlanmazsa dosyanın işlemden kaldırılmasına karar verilir. Bu kararın tebliği tarihinden başlayarak 3 ay içinde, noksanı tamamlanmak suretiyle yeniden işleme konulması istenmediği takdirde davanın açılmamış sayılmasına karar verilir ve davacıya tebliğ olunur (m. 6/5). Tebligat re’sen genel bütçeden yapılır (m. 6/6).