İcrai Suçlar – İhmali Suçlar
Hukuki açıdan yapma biçiminde işlenebilen yani mutlaka icrai eylemlerle işlenebilen suçlara icrai suçlar denir. İcrai suçlar yapılmaması gereken hareketlerin yapılması şeklinde ortaya çıkar. Bir kimseye ateş edilmesi, bir kişiye yumruk atılması, zehir verilmesi gibi hareketler yapılmaması gereken hareketlerdir. Çünkü insan öldürmek ve bedenine acı vermek hukuk tarafından yasaklanmıştır.
Hukuki açıdan yapmama şeklindeki hareketlerle işlenen suçlara da ihmali suçlar adı verilmektedir. Kanun koyucu hekimlere hastalara müdahale etme görevi yüklemişken bir hekimin hastaya müdahale etmemesinde icrai bir eylemi yoktur. Ancak kanunun öngördüğü hareketi yapması gerekirken ( müdahale ) yapmamıştır. Örn. Hemşirenin hastanın ilacını vermemesi gibi. İhmali suça teşebbüs mümkün değildir.
Gerçekte icrai hareketlerle işlenebilen bir suçun olumsuz bir hareketle (ihmali hareketle ) işlenmesine ihmal suretiyle icra suçu denilmektedir. Bu tür suçlar icrai hareketlerle işlenen suçlardır. İhmal suretiyle icra suçuna teşebbüs mümkündür.
Örn: Cerrah A acil serviste gece nöbetindeyken ağır yaralı olarak getirilen K ya müdahale etmemiş ve K erken müdahale edilmediği için ölmüştür. Bu durumda kasten öldürme suçu gerçekte icrai hareketlerle işlenebilen bir suç iken bu olayda ihmali bir hareketle işlenmiştir. İhmal suretiyle icra suçu vardır ( Kasten ihmali davranışla öldürme suçu T.C.K m. 83 )
Örn: Hastaların ilaçlarını saatinde vermesi gereken Hemşire H hastaların ilaçlarını vermemiş ve hastaları sağlığı bu nedenle bozulmuştur. Hemşire H ilaçları vermesi gerekirken vermemiştir. Bu durumda eğer hastalar ilaç verilmediği için ölmüş ise öldürme suçu, rahatsızlıkları artmış ise bu halde de yaralama suçu söz konusu olacaktır. Bu suçlar gerçekte icrai hareketlerle işlenebilirken somut olayda ihmali hareketle işlenmiştir. ( Kasten ihmali davranışla yaralama suçu )
Örn: A kar yağışı olan bir günde evine yetişmek için aracını hızlı kullanmış ve aracın kontrolünü kaybetmiştir. Kontrolden çıkan araç kaldırımda duran NİYAZİ ye çarpmıştır. Niyazi yaralanmıştır A yakalanacağından korkarak Niyazi yi yolda bırakıp kaçmıştır. Niyazi ise ağır yaralanmış, hastaneye götürülmediği için müdahale edilememiş ve olay yerinde ölmüştür. Bu olayda kendi kusurlu davranışı ile bir başkasının hayatını tehlikeye sokan kimse çarptığı kişiye yardım etmek zorundadır ( ön gelen tehlikeli eylem ). Hayatı tehlikeye sokan duruma sebep olan kişinin kendi kusurlu eylemidir. O halde yardım etmesi gerekirken yaralıyı kaderine terk eden A kasten ihmali davranışla öldürme suçunu işlemiştir.
