İflasın Sonuçları
A) İflas masasının teşkili
Masaya dahil olacak ve olmayacak mallar:
• İflasın açılması ile müflisin haczi kabil tüm mal ve hakları iflas masasını teşkil eder. Kısmen haczedilebilecek nitelikteki mallar bu oranda masaya dahil olur.
• İflasın kapanmasına kadar müflisin kişisel çalışmasına dayanmayan gelirleri de iflas masasına dahil edilir. Ancak şahsi çalışması sonucu elde edeceği mal ve haklar masaya dahil edilmez.
• Müflisin borcunun temini amacıyla üçüncü kişilerin vermiş olduğu rehinli mallar iflas masasına dahil edilmez. İflasın açılması, müflisin teminatsız borçlarını muaccel hale getireceği gibi rehnedilmiş taşınırları ile teminat altına alınmış borçları da muaccel hale getirir. Ancak müflisin taşınmazları ile teminat altına alınmış borçlarını muaccel hale getirmez.
• Müflisin üçüncü kişinin borcunu temin etmek için vermiş olduğu rehinler iflas masasına dahil edilir.
• İhtiyaten haczedilmiş, geçici olarak haczedilmiş ve iflas açıldığı tarihte henüz paraya çevrilmemiş olan hacizli mallarda masaya dahil edilir. Haczedilmiş mallar paraya çevrilmiş yahut haczedilen şeyler para ise masaya dahil edilmez.
Masadan çıkartılabilecek mallar :
• İflas açılmadan önce, sırf bedeli tahsil amacıyla verilmiş emre veya hamiline yazılı senetleri devreden kişi senedi müflisin masasından geri isteyebilir.
• Müflis başkasına ait bir malı satıp da, bedelini iflastan önce tahsil etmemiş ise, malın sahibi olan kişi bu mal için yapılan masrafları masaya ödemek kaydıyla, malı satın alan kişide bulunan alacağın kendisine temlik edilmesini ya da satılan şeyin bedeli masaya ödenmiş ise bu bedelin kendisine verilmesini isteyebilir. Müflis başkasına ait malı satıp bedelini tahsil etmiş ve bu bedeli mal sahibine vermeden iflas etmiş ise, malın sahibi artık kendisini masaya alacaklı olarak kaydettirir.
• Müflise satılıp gönderilmiş olduğu halde, iflasın açılmasından önce müflisin eline geçmemiş olan mallar, masa tarafından bedeli ödenmiş olmadıkça, satıcı tarafından masadan geri istenebilir. Bu durumda satışın başka yerden yapılmış ve malın müflisin eline geçmemiş olması gerekir. Aynı zamanda bu malların iflasın ilanından önce taşıma senedi, varant, makbuz senedi, konişmento gibi emtiayı temsil eden bir senede bağlı olarak bir üçüncü kişiye satılmamış veya rehnedilmemiş olması gerekir.
B) İptal davası açma hakkı
İflasın açılmasından sonra, borçlunun üçüncü kişilerle yaptığı tasarruflasın iptalini dava etme hakkı iflas idaresine geçer. Ancak alacaklıların, iptal davasını açmakta yarar görmemeleri halinde, 2. alacaklılar toplantısında verecekleri bir karar ile bu davayı açma yetkisini isteyen alacaklıya devredebilirler bu durumda alacaklının elinde aciz vesikası da aranmaz.
C) Müflisin tasarruf yetkisine etkisi,
İflasın açılması ile müflisin, masa malları üzerindeki her türlü tasarrufu, iflas alacaklılarına karşı hükümsüzdür. İflas kararının ilanından sonra üçüncü kişilerin iyi niyeti korunmaz. Ancak iflasın açılması ile ilanı arasında kalan sürede üçüncü kişilerin iyi niyeti bazı durumlarda korunur.
• İflasın açılması ile ilanı arasında kalan sürede, taşıma senedi, konişmento, makbuz senedi, varant gibi emtiayı temsil eden bir senet ile üçüncü kişiye devredilen veya rehnedilen mallar geri istenemez.
• İflasın açılması ile ilanı arasında kalan süre içinde borçluya yapılan iyi niyetli ödemelerde borçlu borcundan kurtulur.
• İflasın açılmadan evvel müflis tarafından keşide edilmiş emre yazılı bir senet veya üzerine keşide edilmiş bir poliçenin, vadesi iflasın açılması ile ilanı arasındaki sürece rastlar ve ödenmediği takdirde üçüncü bir kişiye rücu hakkı bulunan hamile ödenen para geri alınamaz ve iyi niyeti korunur.
D) Takiplere etkisi
İflasın açılması ile müflis aleyhine başlatılan takipler durur ve iflas kararının kesinleşmesi ile hepsi düşer. Ancak;
• Rehnin paraya çevrilmesi yoluyla takipler,
• Kiralananın ilamsız tahliyesi yoluyla takipler,
• Çocuk teslimi ve çocukla kişisel münasebet kurulmasına yönelik ilamlı takipler bu karardan etkilenmez.
E) Davalara etkisi
İflasın açılması ile iflas masasına giren mal ve haklara ilişkin hukuk davaları 2. alacaklılar toplantısından 10 gün sonrasına kadar durur. Bu süreye kadar durmasının sebebi artık davalara müflis adına iflas idaresinin devam edecek olmasıdır. Dolayısıyla bu süreç zarfında bu davalara devam edilip edilmeyeceğinin kararını alacaklılar bu toplantıda vereceklerdir. Ancak;
• Acele davalar,
• Şeref ve haysiyete saldırıdan kaynaklı davalar,
• Cismani zarardan kaynaklı tazminat davaları,
• Aile ve şahıs hukukuna ilişkin davalar (ör;boşanma, nafaka, soy bağının reddi, babalık)
• Ceza davaları,
• Tahliye davaları gibi davalar bu karardan etkilenmez.
F) Kamu Hukuku Bakımından Etkileri
• Zararları için makul sebepler gösteremezse
• Evinin masrafları haddinden fazla ise
• Kumar, bahis veya borsada yüklü para sarfetmişse
• Kanunun emrettiği defterleri hiç veya gereği gibi tutmamışsa
• Mevcudu ve alacaklarından çok fazla bedelle senet imzalamış ise
• İflas takibi sırasında mahkeme, iflas dairesi veya iflas idaresi tarafından gereken durumda çağırıldığı halde gelmemiş ise
• İşlerini terkederek kaçmış ise
• Önceki konkordato şartlarını yerine getirmeden yeniden iflasına hükmedilmiş ise Zorunlu olarak iflasını istemesi gereken durumda istememiş olması
Taksirli iflas halinde müflisin cezasını Sulh Ceza mahkemesi verir ve itibarını ise Asliye Ticaret Mahkemesi iade eder.
Hileli İflas Halleri;
• Alacaklıların müşterek rehin hakkı olduğu malları tamamen veya kısmen kaçırır, gizler, tahrip eder
• Alacaklıları zarara sokan gerçeğe aykırı makbuzlar verir, borç ikararında bulunursa
• Muvazaalı satışlar veya bağışlar yaparsa
• Evlilik sözleşmesinde gerçekte getirilmemiş bir malı tanır ve karısıda bu sözleşmeyi alacaklılara karşı kullanırsa
• Gerçeğe aykırı borç ikrarı veya muvazaalı muameleler ile alacaklıları zarara uğratırsa
• Konkordato projesi haricinde alacaklıya özel menfaatler temin ederse
• Gerçeğe aykırı muhasebe ve sahte blançolarla aktifini fazla veya eksik göstermek
• Mevcudunu olduğundan pek aşağı fiyatla satarak israf ederse
Hileli iflas halinde müflisin cezasını Ağır Ceza Mahkemesi verir ve itibarını ise yine Ağır Ceza Mahkemesi iade eder.
Adi müflislik halinde ise cezai yaptırım gerektirmemekle birlikte itibarını yine Asliye Ticaret Mahkemesi iade eder.
G) Alacak ve borçlara etkisi
İflasın açılması ile müflisin müeccel olan borçları muaccel hale gelir, ancak müeccel alacakları muaccel hale gelmez.
H) Faizlere etkisi
İflasın açılması ile birlikte, iflas masasına giren alacaklarda faiz işlemeye devam eder. Rehinle teminat altına alınmamış alacaklarda ticari olmayan işlerdeki faiz oranı uygulanır.
I) Konusu para olmayan alacakların para alacağına dönüşmesi
İflasın açılmasıyla birlikte konusu paradan başka olan şeyin, iflas kararı tarihindeki değeri kadar para alacağına dönüştürülmesi ve masaya para olarak kaydettirilmesi gerekir. Bu paraya çevirme işlemini alacaklı yapar. Ancak iflas idaresi alacaklının yapmış olduğu paraya çevirme işlemini doğru bulmazsa, değerini kendisi belirleyerek sıra cetveline yazar. Alacaklı bu miktarı kabul etmezse bunu sıra cetveline itiraz davası olarak ileri sürebilir.
İ) İflasta alacakların ve borçların takası
Alacaklı, alacağını müflise olan borcu ile takas edebilir. Ancak şu durumlarda takas mümkün değildir;
• Müflisin borçlusu, iflas açıldıktan sonra alacaklısı olursa,
• Müflisin alacaklısı, iflas açıldıktan sonra borçlusu olursa,
• Alacaklının alacağı hamiline yazılı senede bağlıysa,
• Anonim şirket, limited şirket ve kooperatiflerin iflasları halinde, esas sözleşme gereği verilmesi gereken hisse senedi bedellerinin henüz ödenmemiş kısımları veya konması taahhüt edilmiş fakat konmamış olan sermayeler bu şirketlerin borçlarıyla takas edilemez.
