Hakimin Yasaklılığı ve Reddi Halleri – Ceza Muhakemesi Hukuku

HAKİMİN DAVAYA BAKMASI YASAK OLAN HALLER:

Hâkim;

a) Suçtan kendisi zarar görmüşse,
b) Sonradan kalksa bile şüpheli, sanık veya mağdur ile aralarında evlilik, vesayet veya kayyımlık ilişkisi bulunmuşsa ( NİŞANLILIK SAYILMAMIŞ !!!! )
c) Şüpheli, sanık veya mağdurun kan veya kayın hısımlığından üstsoy veya altsoyundan biri ise,
d) Şüpheli, sanık veya mağdur ile aralarında evlât edinme bağlantısı varsa,
e) Şüpheli, sanık veya mağdur ile aralarında üçüncü derece dahil kan hısımlığı varsa,
f) Evlilik sona ermiş olsa bile, şüpheli, sanık veya mağdur ile aralarında ikinci derece dahil kayın hısımlığı varsa,
g) Aynı davada Cumhuriyet savcılığı, adlî kolluk görevi, şüpheli veya sanık müdafiliği veya mağdur vekilliği yapmışsa,
h) Aynı davada tanık veya bilirkişi sıfatıyla dinlenmişse, Hâkimlik görevini yapamaz.

Yine, tarafsızlığı sağlamak amacıyla yargılamaya katılamayacağı durumlar açıkça Ceza Muhakemesi Kanununda düzenlenmiştir.

YARGILAMAYA KATILAMAYACAK HÂKİM

– Bir karar veya hükme katılan hâkim, yüksek görevli mahkemece bu hükme ilişkin olarak verilecek karar veya hükme katılamaz. ( ilk derece mahkemesinde hüküm veren hakim Yargıtay da görevlendirildiğinde ilk derece mahkemesinde vermiş olduğu kararın temyizine katılamaz )

– Aynı işte soruşturma evresinde görev yapmış bulunan hâkim ( örn. Soruşturma işlemlerini sulh ceza hakimi yapmışsa ve daha sonra bu hakim kovuşturmayı yapacak mahkemede görevlendirilmişse ) , kovuşturma evresinde görev yapamaz.

– Yargılamanın yenilenmesi halinde, önceki yargılamada görev yapan hâkim, aynı işte görev alamaz.

HAKİMİN REDDİ

Bu sayılan, YASAKLIK ve YARGILAMAYA KATILINAMAYACAK HALLERDE hâkim bizzat çekinmek zorundadır. Ancak hakim çekinmemiş ise bu hallerde taraflar da hakimi reddedebilirler. YASAK HALLERDE HAKİM YARGILAMANIN HER AŞAMASINDA ÇEKİLEBİLİR. Çekilmemiş ise , C. SAVCISI, Şüpheli, sanık veya müdafii, katılan veya vekili hâkimi çekilmeye davet edebilir.

Hâkimin davaya bakmasının yasak olduğu haller dışında hakimin tarafsızlığından şüphe edilen durumlarda da hakimin reddi istenebilir.

Yasak haller sınırlayıcı olarak kanunda sayılmakla birlikte tarafsızlığından şüphe edilen haller sayılmamıştır.

Örneğin hâkimin nişanlısı sanık ise bu durumda yasak sebebi olmamakla birlikte tarafsızlıktan şüphe duyulan bir hal vardır ve hakim reddedilebilir.

Hakimin tarafsızlığından şüphe duyulan hallerde red istemi süreye bağlıdır. Bu hallerde ilk derece mahkemesinde sanığın sorgusundan önce, Bölge Adliye Mahkemelerinde ( İSTİNAF ) duruşmalı işlerde görevli hakimin inceleme raporu okununcaya ve diğer hallerde ise inceleme başlayıncaya kadar red istemi yapılmalıdır.

Red sebebi sonradan ortaya çıkmış ya da öğrenilmiş ise duruşma ya da inceleme bitinceye ve nihayet öğrenilmesinden itibaren 7 gün içinde red istemi yapılmalıdır. Red istemi reddi istenen hakimin mensup olduğu mahkemeye yapılır. Red istemi hakkında yapılan görüşmeye reddi istenen hakim katılamaz.

REDDİ İSTENEN HAKİM RED İSTEMİ HAKKINDA KARAR VERİLİNCEYE KADAR SADECE GECİKMESİNDE SAKINCA BULUNAN İŞLERİ YAPABİLİR.

Red istemi: süresinde yapılmamış ise, red sebebi ve delil gösterilmemiş ise ve red istemi duruşmayı uzatmak amacıyla yapılmış ise geri çevrilir.

Red isteminin kabulüne karar verildiğinde, gecikmesinde sakınca bulunan hâl nedeniyle yapılmış işlemler dışında, duruşma tekrarlanır.

Hakimin reddine ilişkin hükümler ZABIT KATİBİ ve BİLİRKİŞİ hakkında da uygulanır.

Ceza Muhakemesi Hukuku Bazı Ders Özetleri

• Dava Şartları – Ceza Muhakemesi Hukuku
• Yargılama Şartları- Ceza Muhakemesi Hukuku
• Ceza Muhakemesine Hakim Olan İlkeler
• Ceza Yargı Teşkilatı
• Ceza Muhakemesinde Kişiler – Hakim, Savcı, Sanık, Mağdur, Katılan, Tanık, Bilirkişi
• Hakimin Yasaklılığı ve Reddi Halleri
• Mahkemelerin (Hakimlerin) Yetkileri

Ceza Muhakemesi Hukuku Diğer Ders Özetleri İçin Tıklayınız.