HACZEDİLMEZLİK
I. Tamamı Haczedilemeyen Mal ve Haklar
a. Maddi hukuka göre tamamı haczedilemeyen mal ve haklar
Maddi hukuka göre başkasına devri yasak olan mal ve haklar haczedilemez. Buradaki devir yasağı kanundan doğmalıdır, tarafların kendi arasında yaptığı devredilmezlik sözleşmeleri bu durumu etkilemez.
Ör; Münhasıran şahsa bağlı haklar, manevi tazminat talepleri, ana babanın çocuk malları üzerinde kullanım hakkı, şahsa bağlı intifa hakkı, ölünceye kadar bakılma alacaklısının hakkı, kanundan doğan ön alım hakkı, oturma hakkı (sükna hakkı) gibi.
b. İİK m 82’ye göre tamamı haczedilemeyen mal ve haklar
- Devlet malları haczedilemez,
- Ekonomik faaliyeti, sermayesinden ziyade bedenî çalışmasına dayanan borçlunun mesleğini sürdürebilmesi için gerekli olan her türlü eşya,
- Para, kıymetli evrak, altın, gümüş, değerli taş, antika veya süs eşyası gibi kıymetli şeyler hariç olmak üzere, borçlu ve aynı çatı altında yaşayan aile bireyleri için lüzumlu eşya; aynı amaçla kullanılan eşyanın birden fazla olması durumunda bunlardan biri,
- Borçlu çiftçi ise çift arazisi, çift hayvanları, tarımda kullanılan nakil vasıtaları ve teferruatı. Borçlu bir sanat veya meslek sahibi ise sanat veya mesleki için gerekli olan aletleri ve kitapları haczedilemez ,
- Borçlu ile ailesinin idaresi için gerekli ise, borçlunun seçeceği bir süt veren mandası veya ineği veya 3 keçi veya koyunu ile bunların 3 aylık yem ve yataklığı haczedilemez ,
- Borçlunun ve ailesinin iki aylık yiyecek ve yakacağı ve borçlu çiftçi ise ayrıca gelecek mahsul için gerekli olan tohumluğu haczedilemez.
- Borçlu bağ, bahçe veya meyve veya sebze yetiştiricisi ise kendisinin veya ailesinin geçinmeleri için zorunlu olan bağ, bahçe ve bu sanat için gerekli olan alet ve edevat haczedilemez,
- BK m 510 gereği haczolunmamak üzere tesis edilmiş olan kaydı hayatla iratlar haczedilemez
- Memleketin ordu ve zabıta hizmetlerinden malul olanlara bağlanan emekli maaşları ile bu hizmetlerin ifası sebebiyle ailelerine bağlanan maaşlar ve ordunun hava ve deniz mensuplarına verilen uçuş ve dalış tazminatları haczedilemez
- Bir yardımlaşma sandığı veya derneği tarafından hastalık, zaruret ve ölüm gibi hallerde bağlanan maaşlar haczedilemez
- Vücut veya sıhhat üzerine ika edilen zararlar için tazminat olarak zarar görenin kendisine veya ailesine toptan veya irat şeklinde verilen veya verilmesi gereken paralar haczedilemez
- Borçlunun haline münasip evi
- Öğrenci burslar
İcra memuru, haczi talep edilen mal veya hakların haczinin caiz olup olmadığını değerlendirir ve talebin kabulüne veya reddine karar verir.
c. Özel kanunlara göre tamamı haczedilemeyen mal ve haklar
- Telekomünikasyon hizmetleri ile ilgili abone ve kullanıcılara tesis edilmiş numara ve hatlara ait intifa ve kullanım hakları haczedilemez
- Sosyal güvenlik kurumunca bağlanmış emekli maaşları haczedilemez
- Sendika malları haczedilemez
- Vatani hizmet tertibinden bağlanan aylıklar haczedilemez
- Yola çıkmaya hazır bir gemi haczedilemez
II. Kısmen Haczedilemeyen Mal ve Haklar
- İntifa Hakkı ve hasılatları
- İlama bağlı olmayan nafakalar (Tedbir nafakası)
- (İlama bağlı nafakaların tamamı haczedilemez, Yoksulluk, yardım, iştirak nafakası)
- Maaşlar ve Ücretler (İİK 83’e göre kural olarak en az 1/4’ü, ancak İş k.35’e göre işçi maaşlarının en çok 1/4’ü haczedilebilir)
