HACİZ NEDİR?
Takibin kesinleşmesinden sonra borçlunun borca yetecek kadar mal, alacak ve haklarına icra müdürü tarafından hukuken el konması işlemidir. Haczi alacaklı talep edebileceği gibi vekili de talep edebilir, vekilin haczin kaldırılmasını talep edebilmesi için vekaletnamesinde özel yetkisinin bulunması gerekir. (HMK 74)
Haciz, ödeme emrinin tebliğinden itibaren 1 yıl içinde talep edilmez ise dosya işlemden kaldırılır. Ancak itirazın iptali davası veya itirazın kaldırılması talebi devam ederken yada taraflar arasında taksitlendirme sözleşmesi mevcutsa bu süre işlemez. İşlemden kaldırılan bir dosya her zaman yenilenebilir, fakat bu arada alacağın zamanaşımı geçmiş ise icra takibinin zamanaşımı nedeniyle iptali talep edilebilir. Haciz işlemini kural olarak takibin yapıldığı icra dairesi gerçekleştirir. Ancak haczedilecek mal icra dairesinin yetki çevresi dışındaysa ve sicile kayıtlı bir mal veya üçüncü kişideki hak veya alacak yahut maaş, ücret haczi olmadığı sürece istinabe usulünden yararlanılır.
İcra müdürü haciz talep edilmesinden itibaren 3 gün içinde haciz işlemlerini yerine getirir. İcra müdürü haciz işlemini gerçekleştirirken borçluya karşı cebir kullanma yetkisi, kilitli yerleri çilingir marifetiyle açtırma yetkisi bulunmaktadır. Ayrıca bu yetki kapsamında kolluk güçlerine ve muhtara emir ve talimat verebilme yetkisi bulunmaktadır. İcra müdürünün düzenlediği haciz tutanağı, borçlunun hacze kabil hiçbir malı bulunmadığını gösterir ise bu kesin aciz vesikası hükmündedir. Bu tutanak borçlunun kısmi malı bulunduğunu gösterir ise bu geçici aciz vesikası hükmündedir.
Haciz işleminin borçlunun yokluğunda gerçekleştirilmesi halinde zorunlu olmamakla birlikte, haciz tutanağının bir örneği borçluya tebliğ edilir (103 davetiyesi) ve 3 gün içinde diyeceklerini icra dairesine bildirmeleri istenir.
Haciz çeşitleri;
• İhtiyati Haciz: Rehinle teminat altına alınmamış para alacaklarında, geçici bir hukuki koruma sağlar ve kural olarak kesin hacze dönüşmedikçe alacaklıya satış isteme yetkisi vermez.
• Geçici Haciz: İtirazın geçici kaldırılması üzerine söz konusu olur ve kural olarak kesin hacze dönüşmedikçe alacaklıya satış isteme yetkisi vermez.
• Kesin Haciz: Takip kesinleştikten sonra söz konusu olur.
• İlave Haciz: Hacze iştirak halinde haczedilen malın tutarı alacaklıların toplam alacağını karşılamaya yetmeyecek durumda olması halinde söz konusu olur ve talep gerekir.
• Tamamlama haczi: Paraların paylaştırılması aşamasında, haczedilen malların tutarı bütün alacaklıların alacağını karşılamaya yetmeyecek durumda olması