Dosyanın İşlemden Kaldırılması
A. Dosyanın İşlemden Kaldırılması Gerektiren Durumlar
Usulüne uygun şekilde davet edilmiş olan taraflar, duruşmaya gelmedikleri veya gelip de davayı takip etmeyeceklerini bildirdikleri taktirde dosyanın işlemden kaldırılmasına karar verilir. Dosyanın işlemden aldırılması şu hallerde kaldırılması şu hallerde karşımıza çıkar
– İki tarafta duruşmaya gelmez ve her ikisi de önceden mazeret dilekçesi göndermezse ya da mazeret dilekçesi kabul edilmez ise
– Taraflardan birisi duruşmaya gelir diğeri gelmezse gelen tarafın talebi üzerine ya yargılamaya diğer tarafın yokluğunda devam edilir ya da gelen tarafın da rızasıyla dosya işlemden kaldırılır.
– Duruşma gününü tespiti için tarafların başvurusunun gerekli olduğu hallerde taraflardan hiçbirisi son işlem tarihinden itibaren bir ay içerisinde mahkemeye başvurmazsa dosya işlemden kaldırılır.
B. Dosyanın İşlemden Kaldırılması Kararı ve Sonuçları
1. Dosyanın İşlemden Kaldırılması ve Yenilenmesi
Dosya işlemden kaldırılmış olsa dahi dava derdesttir ve davanın tüm sonuçları üç ay süre ile devam eder. Bu karar ile davanın görülmesi yenileninceye kadar üç ay süre işle ertelenmiştir. Dosyası işlemden kaldırılmış olan dava işlemden kaldırıldığı tarihten itibaren üç ay içerisinde taraflardan birisinin dilekçe ile başvurması üzerine yenilenebilir.
**Duruşmaya gelmek zorunlu değildir. Ancak taraflar veya vekillerin her ikisi de duruşmaya gelmez ya da bir taraf gelip de duruşmaya devam etmek istemez ise dosya işlemden kaldırılır. Gelen taraf davaya devam etmek isterse, davaya gelmeyen tarafın yokluğunda devam edilir. Geçerli mazereti olmadan gelen tarafa meşruhatlı davetiye gönderilmiş olmak kaydıyla yokluğunda yapılan işlemlere itiraz edemez.
**Fer’i müdahil davaya gelmiş ancak her iki taraf ta gelmemiş ise dava yine işlemden kaldırılır.
**İşlemden kaldırılan dosya üç ay içerisinde yenilenebilir. Ancak bir ay içerisinde yenilenmezse yenilenen dosya için yeniden harç alınır. Harç verilerek yenilenen dava eski davanın devamı sayılır.
Davanın yenilenmesi, eski işlemlerin yenilenmesini gerektirmediği gibi tarafların daha önce yapmadıkları işlemleri yapmalarında imkan vermez.
Yazılı yargılama usulünde şartları gerçekleşirse bir defa daha yeniden işlemden kaldırılıp yeniden de yenilenebilir. İlk yenilemeden sonra bir defadan fazla takipsiz bırakılan dosya için “davanın açılmamış sayılmasına” karar verilir.
Basit yargılama usulünde ise davanın bir defa işlemden kaldırılması mümkün olup, işlemden kaldırılan dosya tekrar takipsiz bırakılırsa bu defa dava açılmamış sayılır.
Yenileme Dilekçesine İlişkin Bazı Önemli Durumlar
**Mecburi dava arkadaşlarından yalnız biri yenileme dilekçesi veremez. Hepsinin birlikte hareket etmesi gerekir.
**İhtiyari dava arkadaşlığında ise yalnız biri yenileme dilekçesi verilebilir. Dava dilekçeyi veren kişi için yenilenmiş sayılır.
**Asıl dava ile karşı dava beraber işlemden kaldırıldığı zaman bu iki dava birbirinden bağımsız davalar olduğundan biri için yenileme dilekçesi verilebilir.
**Fer’i müdahil taraf olmadığı için tek başına yenileme dilekçesi veremezler.
Yenileme Dilekçesinin Sonuçlarına İlişkin Özel Durumlar
**Yenilenen dava eski davanın devamı sayılır.
**Yenilenen dava eski davanın devamı sayıldığından iddianın ve savunmanın genişletilmesi yasağı eski hali ile devam eder.
**Dava dosyasının işlemden kaldırıldığı süre ile yenileme tarihi arasında geçen süre faiz işlemeye devam eder.
**Süre içinde dosyanın yenilenmesi talep edilemezse süre sonunda dava açılmamış sayılır.
2. Davanın Açılmamış Sayılması
İşlemden kaldırıldığı tarihten başlayarak üç ay içinde yenilenmeyen davalar, sürenin dolduğu gün itibarıyla açılmamış sayılır ve mahkemece kendiliğinden karar verilerek kayıt kapatılır.
Taraflardan birisi üç aylık süre içinde davanın yenilenmesini talep etmezse veya yazılı yargılama usulünde iki defadan fazla basit yargılama usulünde ise bir defadan fazla dosya işlemden kaldırılır ise mahkeme kendiliğinden “davanın açılmamış sayılmasına” karar verir. Mahkeme böyle bir kararı vermeyi ihmal etmişse üç aylık sürenin sonunda veya dosyanın üçüncü defa işlemden kaldırılması şartları oluştuğu anda dava kendiliğinden açılmamış sayılır.
Davanın açılmamış sayılması kararı bir ret kararı olmadığı gibi bir feragat kararı d değildir. Anca bu durumda da davacı aleyhine yargılama giderlerine hükmedilmesi gerekir.
Davanın açılmamış sayılması kararı ile mahkeme davadan elini çektiğinden (usule ilişkin) nihai bir karardır. Bu karara karşı kanun yoluna başvurulabilir.
Dava Açılmamış Sayılmasının Önemli Sonuçları
**Davanın açılmamış sayılmış olması o dava konusuna ilişkin hiç talepte bulunulmamış olmasına eş değerdir. Davanın maddi hukuk ve usul hukuku bakımından doğan tüm sonuçları da ortadan kalkar. Bu konunun istisnası, dava açılması ile ortaya çıkan iyi niyetin kötü niyete dönüşmesi etkisi devam eder.
**Eğer ki davalı taraf dava açılmadan önce temerrüde düşürülmemişse davanın açılması ile temerrüde düşer. Davanın açılmamış sayılması bu durumu ortadan kaldırmaz.
**Daha önce dava konusu yapılmış hakkımızı daha sonra yeniden harç ödeyerek yeni dava açılabilir. Yeniden açılan bu dava eski davanın devamı sayılmaz.