Ceza Hukuku (Genel) / Online Test-1 (Çıkmış Sorular)

TCK’nın 18. maddesine göre, yabancı ülkede suç işlediği iddia edilen ve Türkiye’de bulunan kişiler talep eden ülkeye geri verilebilir. Bu kişi şüpheli, sanık ve hükümlü olabilir. Ancak, geri verme talebine esas teşkil eden fiil, aşağıdaki yer alan nitelikte ise geri verme talebi kabul edilmez: 1) Türk kanunlarına göre suç değilse. 2) Düşünce suçu veya siyasi ya da askeri suç niteliğinde ise. 3) Türkiye Devletinin güvenliğine karşı, Türkiye Devletinin veya bir Türk vatandaşının ya da Türk kanunlarına göre kurulmuş bir tüzel kişinin zararına işlenmişse. 4) Türkiye’nin yargılama yetkisine giren bir suç ise. 5) Zamanaşımına veya affa uğramış ise. Yabancı ülkede suç işleyip Türkiye’ye sığınan Türk vatandaşı geri verilemez. Ancak istisnai olarak Uluslararası Ceza Divanına taraf olmanın gerektirdiği yükümlülükler gereğince vatandaş suç sebebiyle yabancı ülkeye geri verilebilir. Geri verme sırasında önemli olan suçun işlendiği andaki değil geri verme anındaki vatandaşlıktır. Belçika kuralı, Devlet başkanı ve ailesine karşı işlenen suikast suçları siyasi suç sayılmaz ve iade edilir.

Fiil işlendikten sonra yürürlüğe giren ve failin lehine olan ceza kanunu geçmişe uygulanır. Cezayı kaldıran veya hafifleten yeni ceza kanunu, işlenen suç ister yargılama aşamasında olsun, ister infaz aşamasında olsun, fail hakkında uygulanır. Geçici veya süreli kanunlar, yürürlükte bulundukları süre içinde işlenmiş olan suçlar hakkında uygulanmaya devam ederler. Ancak yürürlükten kalktıktan sonra işlenen suçlar hakkında uygulanmaz. Lehe olan hüküm, önceki ve sonraki kanunların ilgili bütün hükümleri olaya uygulanarak, ortaya çıkan sonuçların birbirleriyle karşılaştırılması suretiyle belirlenir. Karma uygulama yasaktır.

Konusu suç oluşturan emir hiçbir surette yerine getirilemez. Buna karşılık hukuka aykırı emir bazı durumlarda yerine getirilebilir. Eğer hukuka aykırı emir, emri veren kişi tarafında yazı ile yenilenmişse emri alan memur bunu yerine getirir. Bu tür hukuka aykırı, ancak bağlayıcı olan emirlerin yerine getirilmesinden yerine getiren sorumlu olmaz; emri veren sorumlu olur. Meşru savunmada saldırının bir insandan kaynaklanması gerekir. Hayvan saldırılarına karşı meşru savunma değil zorunluluk hali mümkündür. Yeni TCK’da üçüncü kişi lehine hem meşru savunma, hem de zorunluluk hali kabul edilmiştir. Meşru savunmada saldırganın isnat edilebilir veya cezalandırılabilir olması gerekmez. Dolayısıyla isnat yeteneği olmayan akıl hastalarının veya küçüklerin saldırılarına karşı da meşru savunma mümkündür. Ceza sorumluluğunu kaldıran nedenlerde (hukuka uygunluk nedenlerinde) sınırın taksirle aşılması halinde suçun taksirli şeklinden ceza verilir ve ceza indirilir. Ancak suçun taksirli şekli kanunda düzenlenmemiş ise ceza verilmez. Başka bir ifadeyle, ceza sorumluluğunu kaldıran nedenlerde sınırın taksirli şekilde aşılması halinde, fiilin taksirli şekli de cezalandırılıyorsa fail işlenen fiilin taksirli şeklinden cezalandırılır; ancak cezası kanunda belirtilen oranda indirilir.

Ceza Kanunu ülkede işlenen bütün suçlara uygulanır. Türk Ceza Kanunu kural olarak ülkesellik ilkesini kabul etmiştir (TCKm.8). Türkiye’de işlenen suçlar hakkında Türk kanunları uygulanır. Hareketin kısmen veya tamamen Türkiye’de gerçekleşmesi veya neticenin Türkiye’de gerçekleşmesi halinde suç, Türkiye’de işlenmiş sayılır.

Kast değil, taksir istisnai bir sorumluluktur. Çünkü taksir kanunun açıkça belirttiği hallerde cezalandırılır. Kast ise böyle değildir; suçun oluşması kastın varlığına bağlıdır. Kast için fiilin bilinmesi yeterli değildir, istenmesi de gerekir. Olası kast,kasıtlı suçlarda cezayı hafifletici nedendir. Özel kast suçun kurucu unsurudur. Örneğin hırsızlık suçu özel kastla işlenen bir suçtur. Çünkü failin “yarar sağlamak amacıyla” malı almış olması gerekir. Yarar sağlama amacı yoksa hırsızlık suçu oluşmaz. Neticeli suçlarda kast için hem hareketin, hem de neticenin bilinmesi ve istenmesi gerekir. Ancak hakaret suçu gibi sırf hareket suçlarında netice bulunmadığından, hareketin bilinmesi ve istenmesi kast için yeterlidir.

Yeni TCK’da basit ve ağır haksız tahrik ayırımı bulunmamaktadır. Haksız tahrikte tahrik edici fiil tepkide bulunan kişiye veya başka bir kimseye yönelik olabilir. Örneğin fail sokakta yaşlı bir kadını döven kişiyi öfkeye kapılarak döverse haksız tahrikten yararlanabilir. Haksız tahrikte tahrik edici fiilin suç olması şart değildir, hukuka aykırı olması yeterlidir. Haksız tahrikte tepkinin derhal gösterilmesi şart değildir. Aradan zaman aralığı geçse bile öfke ve üzüntü hali devam ediyorsa fail haksız tahrikten yararlanabilir. Haksız tahrik halinde fiil suç olma özelliğini korur. Haksız tahrik ceza sorumluluğunu kaldıran değil, azaltan nedendir. Haksız tahrikte faile indirilmiş ceza verilir.

Meşru savunmada saldırı ve savunmada kullanılan araçların aynı veya benzer olması şart değildir. Örneğin bıçakla saldıran kişiye karşı tabancayla karşı koymak mümkündür. Cinsel bütünlüğe karşı olan saldırıya karşı meşru savunma mümkündür. Örneğin cinsel saldırıya uğrayan kadın kurtulmak amacıyla saldırganı yaralarsa meşru savunmadan yararlanır. Meşru savunmada sınırın kasten veya taksirle aşılması durumunda faile ceza verilir. Meşru savunmada zorunluluk halinden farklı olarak, üçüncü bir kişiye değil saldırgana zarar verilmektedir. Meşru savunmada saldırganın isnat edilebilir veya cezalandırılabilir olması şart değildir. Bu yüzden isnat yeteneği olmayan akıl hastaları veya küçüklerin saldırılarına karşı da meşru savunma mümkündür.

Yeni TCK’ya göre, meşru savunmada haksız saldırı, bir hakka yönelik olmalıdır. Örneğin malvarlığı haklarına yönelik saldırılara karşı da meşru savunma mümkündür. Kısacası her türlü hakka yönelik haksız saldırı karşısında meşru savunma mümkündür.

Taksir istisnai bir sorumluluktur. Taksir, kanunda açıkça belirtilen hallerde cezalandırılır. TCK, yaralamanın hem kasıtlı, hem de taksirli şeklini cezalandırmaktadır.

Olayda (A) ve (B) birbirinden habersiz bir şekilde hareket ettikleri için, aralarında bir anlaşma veya iştirak iradesi bulunmamaktadır. Bu yüzden ikisi hakkında iştirak hükümleri uygulanamaz. Bu durumda (A) veya (B) diğerinin hareketinden sorumlu olmaz. Yani ikisini de kasten öldürme suçundan sorumlu tutmak mümkün değildir. İkisinin de verdiği zehir öldürmeye yetersiz olduğu için (A) ve (B) öldürmeye teşebbüsten sorumlu olur.