Casusluk

Casusluk, bilginin sahibinin izni olmaksızın gizli veya gizli olarak kabul edilen bilgilerin edinilmesidir. Casusluk, bir hükûmet veya şirketin hizmetinde olan ya da bağımsız olarak faaliyet gösteren bir kişi ya da bir casus ağı (iş birliği yapan bir casus grubu) tarafından gerçekleştirilmektedir. Bu video da casusuluğun devletler düzeyindeki tanımına, yine devletler düzeyindeki tarihi gelişimine değinerek tarihteki casusluk örnekleri ile önemine değinilecektir.

Casusluk; uluslararası ilişkilerde bir devlet hesabına başka devletin siyasî, askerî, ekonomik, teknik veya başka sahalarda gizli bilgilerin elde edilmesi ve diğer devlete aktarılmasını içerir.

Hemen her devlet, bekası için, kendine yabancı veya tehlikeli olan ya da olabilecek devletlerin kendisi hakkında ne düşündüklerini bilmek ister. Eskiden kişilere bağlı olarak faaliyet gösteren casusluk teşkilatları, bilim ve teknolojinin sürekli ilerlemesiyle günümüzde, gizli dinleme, izleme ve kayıt araçları, casus uçakları veya gemilerde yer alan elektronik bazlı cihazlar, uzayda casus uyduları yoluyla etkili roller oynamaktadırlar.


Casusluğun Gelişimi

Günümüzde çoğu devletler birbirini sıcak savaştan çok, soğuk savaşlarla tahrip etmektedirler. Bu, milletlerin kendine has olan özelliklerini yok etmek yönünde geliştirilmiş olan bir casusluk türüdür ki, bu işler iyi yetişmiş usta casuslar ile yerine getirilir. Her devlet casuslukla ilgili hükümleri kendi iç hukuklarına, ceza kanunlarına koymuşlardır. Bu hükümlerin uygulanmasında fertlerin yabancı veya kendi uyruğunda olması, sonucu değiştirmez. Ancak diplomatik misyon sahibi yabancıların böyle eylemlerle yakalanmaları durumunda, genellikle sınırdışı edilmeleriyle netîcelenir, o diplomat “istenmeyen kişi” ilan edilir. Bilhassa 1990 yılına kadar komünist yönetimle idare edilen ülkelerin diplomatlarının batı ülkelerindeki bu şekildeki faaliyetlere giriştikleri, sık sık da yakalanıp bu ülkelerden sınırdışı edildikleri çok vaki olmuştur.

Birinci dünya savaşından önce dünyanın en sağlıklı haber alma teşkilatı, II. Abdülhamîd Han’ın kurup geliştirdiği “Yıldız” (diğer ismiyle Teşkilat-ı Mahsûsa) teşkilatıydı. Yakın tarihte ve günümüzde ise ABD’nin CIA, daha önce de Sovyet Rusya’nın şimdi Rusya Federasyonunun KGB ve İsrail’in MOSSAD teşkilatları bu konuda en faal rolü oynamaktadır. Esas îtibariyle casusluk olayları II. dünya savaşından sonra çok daha artmış, tekniğin ilerlemesiyle teknik bir mahiyet kazanmıştır. Dolayısıyla teknikte ileri olan ülkeler casusluk eylemlerinde daha başarılı olmaktadırlar.

 

Tarihte Casusluk Örnekleri

Kamuoyuna malolmuş, casusluk faaliyetlerine örnek olarak; atom bombasına ait bazı sırların bilim adamlarınca Sovyet Rusya’ya aktarılması, İngiltere Savunma Bakanının geçmişte Ruslarla ilişki halindeki bir kiralık kadın örgütüyle ilişki kurması ile ortaya çıkan Profuma Skandalı, Londra’da faaliyet göstermiş olan Sovyet Büyükelçiliğindeki 100’den fazla sayıdaki diplomat ve görevlinin casusluk yapmaları sebebiyle 1971 senesinde ülkeden topluca sınırdışı edilmeleri, iki Almanya ülkesi birleşmeden önce Batı Almanya Başbakanı Brandt’ın başdanışmanının, Doğu Alman tarafının casusu olmasının anlaşılmasıyla birlikte Başbakanın görevinden istifası ile hükümetin düşmesi gösterilebilir.

Kaynakça:

Tarih ve Medeniyet Ansiklopedisi

 Yazar: Murat Güven