KANUN TARAFINDAN DÜZENLENMEMİŞ SÖZLEŞMELER
Kanunun bir sözleşmeyi sadece ismen zikretmiş olması,onun isimli sözleşme sayılmasını gerektirmez.Bu tür sözleşmelere örnek olarak:
-vasiyeti yerine getirme görevlisi atanması
-irtifak sözleşmesi
-taşınmaz rehin sözleşmesi
-şerh sözleşmesi
-enerji satış sözleşmesi
-sözleşmenin devri sözleşmesi
Sözleşme özgürlüğü ilkeleri
1-Sözleşme yapıp yapmama özgürlüğü
2-akdin karşı tarafını seçme özgürlüğü
3-şekil özgürlüğü
4-akdi değiştirme veya ortadan kaldırma özgürlüğü
5-akdin tipini belirleme özgürlüğü
Çeşitleri
Kanunda düzenlenmemiş veya isimsiz sözleşmeler üç kısma ayrılmaktadır.
1-Kendine özgü sözleşmeler
2-Karma sözleşmeler
3-Bileşik sözleşmeler
1)Kendisine özgü sözleşmeler
Bu tür sözleşmeler kısmen veya tamamen kanunda düzenlenmiş sözleşme tiplerinde bulunmayan unsurlardan meydana gelir.Sulh ,satış için bırakma ,kredi açma sözleşmesi,yönetim sözleşmeleri ,sporcu transfer sözleşmeleri,repo işlemleri
2)Karma sözleşmeler
Kanunun düzenlediği çeşitli sözleşme tiplerine ait unsurların ,kanunun öngörmediği tarzda bir araya gelmesiyle kurulan sözleşmelerdir.Karma sözleşmeler başlıca dört kısma ayrılmaktadır.
i)Kombine sözleşmeleri
Bu tür sözleşmelerde taraflardan biri,kanuni sözleşme tiplerine ait birden çok asli edimde bulunmayı diğeride genellikle bir miktar para ödeme şeklinde tek bir edimde bulunmayı taahhüt eder.
-pansiyon söz.
-hastaneye kabul söz.
-seyahat düzenleme söz.
-portföy yönetim söz.
-yatılı okul söz.
ii)Çifte tipli sözleşmeler
Bu sözleşmelerde taraflar farklı sözleşme tiplerine ait asli edimleri karşılıklı olarak mübadele etmeyi taahhüt eder.
-kapıcılık söz.
-arsa payı karşılığı kat yapım sözleşmesi
-kira karşılığı ders verme
-tamirat karşılığı bir dairede para ödemeden oturma
iii)Çeşitli tiplere ait unsurların birbirine karıştığı sözleşmeler
Bu sözleşmelerde taraflardan biri veya her ikisi fonksiyon itibariyle değişik sözleşme tiplerine ait asli edimleriayrılmaz bir bütün halinde homojen bir yapı içinde taahhüt etmektedir.
iv)Kendisine yabancı yan edimleri ihtiva eden sözleşmeler
Bu sözleşmelerde asli edimler kanunda düzenlenmiş bir sözleşme tipine ait olmakla beraber, başka bir kanuni sözleşme tipine ait edim yan yüküm olarak üstlenilmektedir.
-montaj kaydıyla satış
-bakım kaydıyla kira
3)Bileşik sözleşmeler
Birbirinden hukuka bağımsız ve farklı iki sözleşmenin(veya daha çok),mahiyetlerine halel gelmeksizin
Bileşik sözleşmelerde sözleşme ile bağlı olma diğer sözleşmenin geçerli hüküm ve sonuç doğurmasına bağlıdır.Aksi halde bir sözleşmenin geçersiz olması diğer sözleşmenin kendiliğinden geçersiz olması sonucunu doğurur.Bileşik sözleşmelerde sözleşmelerin geçerlilik şartları birbirinden farklı değerlendirilir.Birden çok sözleşmenin bileşik sözleşme karakterini taşıyıp taşımadığı ,tarafların iradelerine ve iktisadi fonksiyonlarının bütünlüğüne göre belirlenir.
Hukuk kurallarının uygulanması
İsimsiz sözleşmeyi kuran taraf iradeleri güven ilkesine göre yorumlanır.
İsimsiz sözleşmelerin tamamlanması
i)Karma sözleşmelerin tamamlanması
Karma sözleşmelerdeki uygulanacak hükümlere ilişkin sözleşme boşluğunun giderilmesi için doktrin ve uygulamada aşağıdaki görüşler ileri sürülmüştür.
1)Soğurma teorisi
Karma sözleşmelerde ,bu sözleşmelerde yer alan hakim tipe ait hükümler uygulanmalıdır.
2)Kıyas yoluyla uygulama
Kanunla düzenlenmiş sözleşmelere ait hükümler doğrudan doğruya değil kıyas yoluyla uygulanır.
3)Terkip teorisi
Karma sözleşmelerdeki her unsura ait olduğu sözleşme tiplerine ait unsurlar uygulanmalıdır.
4)Yaratma teorisi
Bu teoriye göre örf ve adet hukuku kuralının bulunmadığı hallerde yargıç isimsiz sözleşmelere uygulanacak hükmü bizzat kendisi koymalıdır.
ii)Kendisine özgü yapısı olan sözleşmelerin tamamlanması
Bu sözleşmelerin belirli bir tiple ilişkisi olmadığı için yedek hukuk kurallarının doğrudan doğruya uygulanması söz konusu değildir.
iii)Bileşik sözleşmelerin tamamlanması
Bunlarda her sözleşme tipine ait hükümler uygulanır.
