AB’Yİ MEYDANA GETİREN UNSURLAR
1-AB’nin temel unsuru: Devlet
–Antlaşmaların hazırlanma ve imzalanması aşamasında devletler Yüksek Akit Taraflar olarak adlandırılır. AB hukuku, devletin statüsünü belirlerken, uluslararası hukuktan uzaklaşmaktadır.
- Uluslararası hukuk bu alandaki egemenlik, eşitlik ve içişlerine karışmama gibi temel prensipleri, AB hukukunda esnek bir şekilde
- Üye devletlerin eşitliği ilkesi ise, AB yapısı içinde oy ağırlığı (ağırlıklı temsil) ilkesine yerini bırakmaktadır.
- İçişlerine karışmama ilkesinin karşılığı olarak da kurumsal otonomi ilkesi gelmektedir.
- AB hukukunda devletin statüsü, esas olarak dürüst işbirliği ve yükümlülüklere uygun davranma ilkeleri çerçevesinde belirlenir.
- Topluluk modeli izlendiğinde, egemenliğin sınırlandırılması ön plana çıkmaktadır; hükümetler arası işbirliği modeli esas alındığında devletlerin eşitliği ağırlık kazanır.
2-AB’nin ikinci önemli bileşeni: İnsan
-AB, birey ve halkları da Birliğin sistemine dahi ettiğinden, AB hukuku bu noktada da klasik uluslararası hukuktan ayrılır.
a-Kişiler
–Kurucu antlaşmalarda kişilerin statüsüne yer verilmezken, ayrımcılığın yasaklanması, serbest dolaşım gibi lokal düzenlemeler olmuştur.
-Adalet Divanı, Van Gend en Loos kararında, yeni hukuk düzeninin sağladığı hakların sadece üye devletler tarafından değil, aynı zamanda bunların vatandaşlarınca da doğrudan kullanması gerektiğini belirtmiştir. Böylece Divan, kişiler ile Topluluk hukuku arasındaki tüm aracıları kaldırarak, vatandaşlara hukuk kişisi statüsünü tanımıştır.
b-Halklar
–Maastricht Antlaşması ile AB vatandaşlığının tesis edilmesinden beri, Avrupa Parlamentosu sadece Avrupa halklarını temsil etmemekte, aynı zamanda AB vatandaşların da temsil etmektedir.
-Halkları temsil eden kurum olarak Avrupa Parlamentosu, AB kurumları arasında ilk sırayı alır. Buna karşın Lizbon Antlaşması’nın Avrupa Halkı kavramına vurgu yaptığı görülmüştür.
