8-Kusur Çeşitleri/Kast-Hata

KUSUR ÇEŞİTLERİ

Kast ve taksir olarak ikiye ayrılır

1.KAST:

Bir hareketin kasıt olarak değerlendirilmesi için 2 unsuru birlikte taşıması lazım. Bunlar; bilme ve isteme unsurlarıdır.

1.1.KAST ÇEŞİTLERİ

1.1.1. Genel / Özel Kası (Objektif / Sübjektif)

Genel Kasıt: Kanundaki hareketin ve neticenin bilinmesi ve istenmesi yeterli ise genel kast söz konusudur. Bunun yanında suçun oluşabilmesi için özel bir saik’le hareket etmek gerekiyorsa özel kasıt söz konusudur. (YCK’nun suç teorisinde özel kasıt kavramının benimsenmediği belirtilmiştir.)

Örn: Adam öldürme genel kasıt. Hırsızlık suçun oluşması için malı almak yeterli mi? Faydalanmak kastının olması lazım.

1.1.2. Direkt / Doğrudan / Muayyen – Gayri Muayyen/Dolaylı/Muhtemel/ Olası kast *Eğer kastın hedefi belliyse doğrudan, eğer kastın hedefi belli değilse, dolaylı kasıt söz konusudur.

*Daha açık bir ifade ile fail öngördüğü neticenin gerçekleşmesi açısından “olursa olsun” düşüncesi ile hareket ederek bir suçun gerçekleşmesine sebebiyet vermektedir. *Belirtilmelidir ki ister doğrudan ister dolaylı kast olsun netice mutlaka istenilmiş olmalıdır. *Ne var ki dolaylı kasıtta netice doğrudan değil dolaylı olarak istenilmektedir.

Örn: Benim Ahmet’i öldürmek için ateş etmem doğrudan, kafeteryaya bomba koymam gayri muayyen kasta vücut verir.

Not: YCK dolaylı kasıt kavramına ilk kez yer vermiştir.

1.1.3. Ani (Basit) Kasıt / Düşünce-taammüt Kastı (taammüt)

Uzunca düşünmeden, anlık düşünceyle suçun işlenilmesi, ani kasıt; planlayarak suç işlemeye karar verilmesi ise tasarlama kastıdır.

1.1.4. Zarar kastı – Tehlike kastı: Zarar kastı ile işlenilebilen tehlike suçları olabileceği gibi tehlike kastı ile işlenilen zarar suçları da olabilir.

1.1.5.Başlangıç kastı – Sonradan meydana gelen kasıt

KAST – HATA İLİŞKİSİ

Hata    :    İradenin oluşu sürecinde meydana gelen yanılgılara hata denir.

Sapma: İradenin fiile dönüştüğü sırada, örneğin kurşun sekmesinden v.b yanılgılara sapma denir.

HATA İKİ ŞEKİLDE GERÇEKLEŞİR

A) HUKUKİ HATA

Kanunu bilmemek mazeret sayılmaz. Hukuki hatayı, Ceza Kanunu kabul etmez. Ancak YCK, sakınamayacağı bir hata sebebi ile kanunu bilmediği için meşru sanarak suçu işleyen kişiye ceza verilmeyeceğini düzenlemektedir (TCK. m. 30/4).

B)FİİLİ HATA

*Bazen eylemin kendisi üzerinde olabilir. Örn: İşportacının sattığı eşofmanların gerçek adidas olduğu zannederek satması dolandırıcılık suçunu oluşturmaz.

• Eylemin konusunda hata olabilir.

Eğer konu mutlak olarak elverişsiz ise işlenemez suç söz konusu olur.

Eğer konunun nisbî elverişsizliği söz konusu ise suça teşebbüs gerçekleşmiş olur

• Hata eylem ile sonuç arasıdaki nedensellik bağında olabilir.
• Hata suça hedef olan kişide olabilir.

Hedefte hata halinde her zaman failin lehine olan durum uygulanır.

Ancak bu kural ağırlaştırıcı sebebin ateş edilen kişinin sıfatından kaynaklanan haller için geçerlidir.

• Hata hukuka uygunluk sebeplerinde de olabilir. Eğer bu hata esaslı ise fail hatasından istifade eder.
• Bazen hata kusurun türünü de etkileyebilir. Failin işlemek istediği suçta hafifletici sebepler varsa işlediği suçta olmasa dahi varmış gibi istifade eder.

NOT: YCK hata– sapma ayrımına ilişkin düzenlemelere ayrı ayrı yer vermemiş, bunun yerine sadece hataya ilişkin hükümleri düzenlemekle yetinmiştir. Ancak bu durum elbette ki sapma müessesesinin artık olmadığı anlamına gelmez. Çünkü Türk Ceza Kanunun gerekçesinde de ifade edildiği üzere, sapma ile ilgili problemler fikri içtima hükümlerine göre çözülecektir. Ayrıca ister hata olsun ister sapma olsun, ancak kasıtlı suçlar için geçerlidir.

Diğer Kusur Çeşidi olan Taksir konusunu aşağıdaki linkten tüm Ceza Hukuku özetlerinden ulaşabilirsiniz.

Ceza Hukuku (Genel) Diğer Ders Özetleri İçin Tıklayınız.