Medeni Usul Hukukunun Yer ve Zaman Bakımından Uygulanması
Yer İtibariyle Uygulanması
Usul kurallarının uygulanmasında geçerli olan ilke “hâkimin hukuku” (lex fori) ilkesidir. Hâkim uyuşmazlığın taraflarından en az birisinin yabancı olması halinde belli koşullarda yabancı hukuk kurallarını uygulayacak olsa bile, uyuşmazlığın çözümünde kendi tabi olduğu usul hukuku kurallarını uygulayacak ancak işin esası bakımından yabancı hukuk kurallarına göre karar verecektir.
İspat kuralları bakımından da; hak nerede ve hangi ülkenin maddi kanunlarına göre doğmuşsa, bu konuda ispatın ve bunun yerine getirilmesi için gösterilecek delillerin işlemin yapıldığı yer kanununa tabi olması gerekir. Buna “locus legit actium” denir. Hukukumuz kesin delille ispatı esas almıştır, bazı ülkeler ise serbest delille ispatı esas almıştır. Örneğin Hukukumuzda kanunda belirtilen miktarı geçen hukuki işlemler senetle ispat edilmelidir. Tanıkla ispat edilemez. Fakat bu sözleşme Almanya’da yapılmış olsaydı, Alman Medeni Hukukunda senetle ispat zorunluluğu olmadığından tanıkla da ispat edilebilirdi. Mutlaka senetle ispat edilmesi gerekmeyebilirdi.
İspat yükü bakımından ise, bir vakıadan lehine hak çıkaran taraf ispat yükü altında olacaktır.
Zaman İtibariyle Uygulanması
Yürürlüğe giren kanun hükümlerinin ne zaman yürürlüğe gireceği açıkça düzenlenmiş ise yani zaman bakımından uygulanması hakkında bir hüküm içeriyorsa belirtilen tarihten itibaren yürürlüğe girecek ve uygulanacaktır. Ancak ne zamana yürürlüğe gireceği hakkında hüküm içermiyorsa “hükümleri tamamlanmış işlemleri etkilememek kaydıyla derhal uygulanır.” Yani yeni hükmün tamamlanmış usuli işlemlere bir etkisi olmaz. Ancak tamamlanmamış usuli işlemler yeni hükümlere göre yapılacaktır. Burada önemli olan usuli işlemin tamamlanıp tamamlanmasıdır. Henüz yapılmamış ve tamamlanmamış usuli işlemler yeni kanuna tabi olacaktır. Çünkü usul hukukunda “derhal uygulama” kuralı geçerlidir. Zaman bakımından uygulama ilkesinde her usul işlemi ayrı ayrı değerlendirmeye tabi tutulmalıdır.
M.U.H Ders Özetleri
- 1-Medeni Usul Hukuku Kavramı ve Amacı
- 2-Medeni Usul Hukukunun Hukuk Dalları Arasındaki Yeri
- 3-Medeni Usul Hukukunun Yer ve Zaman Bakımından Uygulanması
- 4-Medeni Usul Hukukunun Kaynakları
- 5-Medeni Usul Hukukunda YARGI
- 6-Çekişmeli Yargı ve Çekişmesiz Yargı Farkları
- 7-Mahkemeler (ilk Derece Mahkemeler)