19-Roma Borçlar Hukukuna Giriş – Borcun Unsurları

Av.Arb.Mesut KESKİNKILINÇ tarafından

- Okuma süresi: 2dk, 33sn

19-Roma Borçlar Hukukuna Giriş – Borcun Unsurları

BORCUN UNSURLARI

Borç ilişkisinin 3 temel unsuru bulunmaktadır:

a- Borç ilişkisinin tarafları (alacaklı ve borçlu)

b- Borçlunun ifayla yükümlü olduğu borcun konusu (edim)

c- Alacaklının alacağını elde etmek için borçlusuna karşı kullanacağı zorlama unsuru

Borcun konusu olan edim, alacaklıya doğrudan bir yetki vermediği için alacaklı bu edimi ancak borçlu aracılığıyla elde edebilir. Bu şekilde alacaklının yetkisi sadece borçlu üzerindedir ve öngörülen ifayı gerçekleştirmesi için onun üzerinde baskı yapabilir. Alacaklının borçlu üzerindeki baskı aracı aynı zamanda borca müeyyide getiren actio (dava)dır. Alacaklı dava aracılığıyla borcun tanınmasını talep edebilir ve bu karar ona icra imkanını getirir.

1- Borç İlişkisinin Tarafları:

Borç ilişkisinde alacaklı ve borçlu şeklinde iki taraf vardır. Bu taraflardan her hangi birindeyse birden çok kişi bulunabilir. Borçlu, borç ilişkisinin pasif, alacaklıysa aktif sujesidir.

2- Borcun Konusu:

Her borcun bir konusu vardır ve buna “edim” denir. Edim, alacaklının borç ilişkisine dayanarak hukuki bir zorlama istemek hakkına sahip olduğu ve borçlunun yerine getirmekle yükümlü olduğu bir şey verme, yapma veya yapmama şeklindeki davranıştır. Edim, akitten, haksız fiilden, sebepsiz zenginleşmeden ve başka sebeplerden doğabilir.

Taraflar hukuka ve ahlaka aykırı olmamak kaydıyla her konuda belirleyebilirler. Edim, hukuka veya ahlaka aykırı olursa muamele geçersiz olur ve hiçbir sonuç doğurmaz.

Bir borcun doğabilmesi için akdin yapıldığı anda edimin imkansız olmaması gerekir. Bu imkansızlığın objektif olması, yani herkes için geçerli olması gerekmektedir. İmkansızlığın sözleşmenin oluşmasından sonra gerçekleşmesi sözleşmenin geçerliliğini etkilemez.

Edimin konusu belli olmalıdır. Şu ev yada şu köle gibi.

Edimin maddi bir değer taşıması gerekmektedir. Roma hukuku, ancak değeri para ile ölçülebilir edimleri hukuki bir borcun konusu olarak kabul etmiştir.

Roma Hukuku Bazı Ders Özetleri