12-Cezai Sorumluluğu Kaldıran yada Azaltan Sebepler (Hukuka Uygunluk Halleri)

- Okuma süresi: 1dk, 58sn

12-Cezai Sorumluluğu Kaldıran yada Azaltan Sebepler (Hukuka Uygunluk Halleri)

CEZAİ SORUMLULUĞU KALDIRAN YA DA AZALTAN SEBEPLER (Hukuka Uygunluk Nedenleri)

**Bir nedenin hukuka uygunluk nedeni mi, yoksa kusurluluğu kaldıran bir neden mi, olduğunun tespiti önem taşır. Suç teorisi açısından her iki kavramın anlamı da sonuçları da farklıdır. Şöyle ki; eylem hukuka uygun ise tüm hukuk dalları için hukuka uygundur. Örneğin meşru müdafaa halinde adam öldürme var ise ölenin yakınları sanıktan tazminatta isteyemezler. Oysa kusurluluğu kaldıran haller var ise, sanığın eylemi suç (haksızlık) vasfını korur sadece ceza hukuku açısından ceza verilemez. Örneğin zaruret halinde kaldığı için bir evin kapısını kırıp içine giren ve bu şekilde kendisini kovalayan yırtıcı hayvanların elinden kurtulan kişi eylemi, konut dokunulmazlığını ihlal ve zarar verme suçlarından ceza almaz ancak kırdığı kapının bedelini ödemek zorunda kalır

*Normalde işlenildiğinde suç sayılıp cezalandırılan bir fillin hukuka uygunluk sebeplerinden birinin varlığı halinde cezalandırılmasını önleyen sebeplere hukuka uygunluk sebepleri denir

*Hukuka uygunluk sebepleri ölçülü olmak kaydı ile kişilere koruma sağlar.

*Kötü niyetli bir şekilde kendini hukuka uygunluk sebepleri içine sokan bundan yararlanamaz.

*Hukuka uygunluk sebeplerinin tümünün kanunda yazılı olması gerekmez. Yani hukuka uygunluk sebeplerinde sınırlı sayıda olma ilkesi geçerli değildir.

*Hukuka uygunluk sebepleri objektif bir etkiye sahiptir.

*Hukuka uygunluk sebepleri üçüncü kişi lehine de mümkündür.

*İştirak halinde işlenilen suçlarda, asıl failin hareketi hukuka uygun ise, kural olarak diğer şeriklerin hareketi de hukuka uygundur.

*Türk Ceza Kanununun hukuka uygunluk nedenleri ile kusurluluğu ortadan kaldıran nedenlere ilişkin hükümleri, kabahatler bakımından da uygulanır (KK. m. 12)

Cebir şiddet ve korkutma, hata, haksız tahrik; bunlar bir hukuka uygunluk sebebi olmanın ötesinde ceza sorumluluğunu azaltan, bazıları bazen de kaldırabilen nedenlerdir.