ZİLYETLİĞİN ÇEŞİTLERİ
1.Haklı Zilyetlik – Haksız Zilyetlik;
Örneğin, malikin zilyetliği haklı iken, hırsızın zilyetliği haksız bir zilyetliktir.
2.İyi Niyetli Zilyelik – Kötü Niyetli Zilyetlik;
Zilyedin mevcut durumu bilip bilmemesine göre yapılan ayrımdır. İade borcunun kapsamı ve zamanaşımı ile mülkiyetin kazanımı buna göre belirlenir.
3.Malik Sıfatıyla Zilyetlik – Diğer Sıfatla Zilyetlik;
Malikin zilyetliği ve hırsızın zilyetliği malik sıfatıyla zilyetliktir.
4.Aslî Zilyetlik – Ferî Zilyetlik
Zilyedin sınırlı bir ayni hakka veya kişisel bir hakka dayanarak zilyet olmasıdır.
Birşeyde malik sıfatıyla zilyet olan kimse asli zilyettir. Kiracı, rehin alan gibi kimseler ise feri zilyettir.
5.Kendisi İçin Zilyetlik – Başkası için Zilyetlik – Zilyet Yardımcılığı
Elinde bulundurduğu eşya bakımından hiçbir ayni ve şahsi hak iddia etmeksizin malı elinde bulunduranlar başkası için zilyettir.
Başkası İçin Zilyet; Nakliyeci, temsilci, tüzel kişiye ait mallarda organların zilyetliği başkası için zilyetliktir. Başkası için zilyet kendi adına zilyetlik hükümlerinden faydalanamaz, malı kendisine veren kişi adına zilyetliğin korunmasını isteyebilirler. Başkası için zilyet emin sıfatıyla zilyettir. TMK-988 uygulanabilir.
Başkası için zilyet malı başkasına satarsa emniyeti süistimal yapmış olur.
Zilyet Yardımcılığı; başka bir kişinin zilyet olduğu bir eşyayı hakimiyet iddia etmeksizin sadece kullanma imkanına sahip olanlar zilyet yardımcılarıdır.
Gündelik işçi, hizmetçi, tezgahtar zilyet yardımcısıdır. Bunlar zilyetlik hükümlerinden faynalanamazlar. Sadece TBK uyarınca “meşru müdafaa” hükümlerinden faydalanabilirler.
Zilyet yardımcısı malda hakimiyet iddia ederse hırsızlık söz konusu olur.
6.Dolaylı Zilyetlik – Dolaysız Zilyetlik
Zilyet eşya üzerindeki hakimiyetini başkası aracılığı ile kullanıyorsa dolaylı zilyetlik olur. Zilyetliği başkasının aracılığı olmadan kullanıyorsa dolaysız zilyetlik olur.
7.Tekbaşına Zilyetlik – Birlikte Zilyetlik:
Malı elinde bulunduran kimsenin zilyetliği tek başına zilyetliktir. Eşya üzerindeki fiili hakimiyet kişilerin birbirine tabii olmadan kullanmaları halinde müşterek zilyetlik, zilyetler fiili hakimiyeti beraber kullanmak zorunda iseler elbirliği halinde zilyetlik olur.
Müşterek zilyet diğerinin fiili hakimiyetini inkar ederse emniyeti suistimal olur.
Elbirliği ile zilyet diğerinin fiili hakimiyetini inkar ederse hırsızlık olur.
Eşya Hukuku Bazı Ders Özetleri
- 1-Eşya Nedir? Eşya Hukukunun Konuları
- 2-Eşya Türleri Nelerdir?
- 3-Hak Kavramı-Ayni Hak Nedir?
- 4-Ayni Haklara Hakim Olan İlkeler Nelerdir?
- 5-Ayni Haklar Kaça Ayrılır?
- 6-Ayni Hakların Diğer Haklardan Ayrılması
- 7-Ayni Hak-Alacak Hakkı Karşılaştırması
- 8-Ayni Hak-Eşyaya Bağlı Borç Karşılaştırması
- 9-Zilyetlik Kavramı ve Zilyetliğin Niteliği
- 10-Zilyetliğin Çeşitleri
Eşya Hukukunun Diğer Ders Özetleri İçin Tıklayınız.
